Verschillende kalenders in functie van de begindatum:
Bij de JODEN start hun kalender vanaf het jaar waarin de schepping gebeurde en dat was volgens hen 3761 voor A.D., nu 5775. (2015 en 2016)
Bij de ROMEINEN komt het jaar 4714 van de Juliaanse periode overeen met het jaar één van de Gregoriaanse kalender.De fictieve datum van de stichting van Rome werd feitelijk gezien als de start van hun jaartelling.
Bij de MOSLIMS: start het in 622 A.D., het jaar dat Mohammed vluchtte van Mekka naar Medina
De GREGORIAANSE kalender was een interne hervorming in oktober 1582 door door paus Gregorius XIII in de Juliaanse kalender. (Julius César). De werkelijke hervormer was Louis Lilio.
De REPUBLIKEINSE kalender die volgde na de Franse Revolutie begon op 22 september 1782, de herfst van het jaar van de Eerst REPUBLIEK en eindigde op 1 januari 1806.
De ATOOMTIJD of de Gecoördineerde Universele Tijd (UTC) begon toen een atoomnetwerk in gebruik werd genomen in 1973 in de V.S.A.
Evoluties:
Chinees: Dit Nieuwjaar wordt normaal gevierd op de tweede nieuwe maan na de winter solstice met dansers die draken manipuleren en vuurwerk doen ontploffen. De inzet van het jaar wordt meer en meer gevierd met dit van het Westen, volgens de Gregoriaanse kalender
Romeins: Onder Julius Caesar werd op de gewijzigde Juliaanse kalender op 1 januari ingevoerd als het begin van het jaar.
Systemen:
de Gregoriaanse kalender
Om de Gregoriaanse kalender te verbeteren met de werkelijkheid van de natuur werden er 10 dagen van 1582 afgenomen, bij decreet van donderdag 4 oktober van dat jaar, onmiddellijk gevolgd door een vrijdag die 15 oktober dateerde. Hierdoor verdween de anomalie.
Deze kalender werd hoofdzakelijk door vele streken aanvaard tussen 1582 en 1753.
In 1923 door Rusland, Griekenland en de Oosterse kerk; door Turkije in 1926.
de Juliaanse kalender
De Juliaanse kalender is in grote lijnen de voorzetting van de hervormde kalender van Julius César.
de maankalender:
of het "gouden getal", gekend sedert de vroege oudheid, is een periode van 19 jaar waarbij de fazen van de maan terugkeren op dezelfde datum/dag van het jaar.
In het jodendom hanteert men de maankalender. Een 'synodische' maand of lunatie duurt ca. 29,5 dagen waarbij de ene maand 29 en de andere maand weer 30 dagen duurt. Doordat er 12 maanden zijn komt men uit op 354 dagen, oftewel men loopt 11 dagen achter op de zonnekalender van 365 dagen.
Dit lost men op door een schrikkelmaand in te voegen. De naam van de schrikkelmaand is tweede adar of kortweg adar 2.
In vroegere tijden liet men de maand beginnen op basis van puur empirische observatie: de nieuwe-maansikkel moest zichtbaar worden te Jeruzalem. Evenzo voegde men op basis van observatie een schrikkelmaand toe wanneer dit nodig was:
"Als [...] tegen het eind van het jaar werd opgemerkt dat het Pesach vóór de lente-equinox (omstreeks 21 maart) zou vallen, werd er verordend dat er vóór niesan een maand ingelast moest worden.""— Emil Schürer, The History of the Jewish People in the Age of Jesus Christ, Volume 1, 1973, de zonnekalender: is een periode van 28 jaar, waarna volgens de Juliaanse kalender, dezelfde dagen van de week overeenkomen met dezelfde maanddata.
|
het siderisch jaar
David Ewing Duncan, o.c., p.180. |
Het siderische jaar is de tijd die de aarde vanuit een vast punt gemeten nodig heeft om naar dat punt terug te keren.
Te weten dat de aarde niet alleen om de eigen as draait, waardoor dag en nacht ontstaan, maar dat die as ook schuin staat t.o.v. de omloopbaan van de zon. (ecliptica)
De Egyptenaren berekenden het siderische jaar aan de hand van Sirius, de Hondsster. Indien die ster de top van een obelisk passeerde, was voor de Egyptenaren het jaar om.
het tropisch jaar:
David Ewing Duncan, o.c., p.181. |
Begrippen :
solstice
sunodische maand of lunatie
Verwijzing:
"Memorial de l'exposition de Bruxelles, Almanach illustré du Soir (krant), Brussel, 1936, p.128. (1)
David Ewing Duncan, "De kalender, Op zoek naar de Tijd", 's-Gravenhage,1999.