Rozendaalweg

Rozendaalweg
ECHELPOELHOEVE, Rozendaalweg: landelijk / mooi / historisch, foto: H. Vermeir

woensdag 27 juni 2018

SINT - RUMOLDUS - viering Mechelen



Het beeld van de Heilige Rumoldus in de kathedraal van Mechelen 

Het beeld van de 'Heilige Rumoldus' dat bovenaan het barokke altaar prijkt is vervaardigd door Lucas Faydherbe (1617-1697). Het beeld is 3,75 m hoog. De heilige Rumoldus of Rombout is de patroonheilige van de kerk.Foto: Eduard De Ron

De feestdag

Op 1 juli is de feestdag van St.-Rombouts.
Sedert vele jaren wordt die in zijn kathedraal te Mechelen gevierd op de zondag voor zijn feestdag.
In 2018 op zondag 24 juni gebeurde de viering met enige plechtstatigheid door de kardinaal in een kerk 'op stelten'. Ook de gelovigen zaten in het VOLLE koor daar een gedeelte van de kerk in renovatie is.
Het kathedraalkoor van Mechelen o.l.v. Johan van Bouwelen en orgelist Peeter Pieters luisterden de dienst op met hun 'magistrale' muzikale klanken. Het aangepaste 'Onze Vader' werd muzikaal ten gehore gebracht op de noten van Pieter Pieters en het 'St.-Romboutslied' van Paul Schollaert werd gezongen door het koor.

Na de viering was er receptie in het bisdom bij stralend weder.
Eucharistieviering met als voorganger de kardinaal,  met de hulpbisschop, de deken, de diaken , de koster en de acolieten in het hoogkoor.Foto: © H.F.E. VERMEIR

De biografie

Bisschopswijding van de heilige Rumoldus, olieverfschilderij (112 x 71 cm), Devonshire Collection, Chatsworth

De H. Rumoldus is de patroon vaan de kathedraal van Mechelen( zetel van de aartsbisschop en metropolitaan sedert 1559), waar zijn relieken, namelijk een schedel die sporen van een zware slag schijnt te dragen, bewaard worden. Als kluizenaar-priester stierf hij een gewelddadige dood, weliswaar geen marteldood, al werd hij vroeg als martelaar vereerd.
De oudste teksten zeggen dat Rumoldus te Mechelen als eremiet leefde en als martelaar stierf, dit zou in de achtste eeuw geweest zijn; tot de latere  legendarische elementen schijnt wel zijn vroeger episcopaat te Dublin te behoren.
De hier afgebeelde scène in een kerk, onder een rood baldakijn zit Rumoldus terwijl de drie bisschoppen, die voor de wijding vereist zijn, de mijter boven zijn hoofd houden; zoals de liturgie  het voorziet dragen de consacrerende bisschop en de geconsacreerde een kazuifel, en hebben de twee assisterende bisschoppen een koorkap. Voor Rumoldus knielt een subdiaken die een boek vasthoudt waarin de consacrerende  bisschop de formule van de mijter oplegging tracht te lezen.
De toeschouwers aan de linkerkant zijn geestelijken, aan de rechterkant leken met vooraan een vorst; volgens de legende  zou Rumoldus  de zoon van een koning zijn geweest. Zo zijn de drie standen vertegenwoordigd.
De achtergrond wordt afgesloten door een groen doek dat van boven tot beneden hangt: men ziet daarop de mijter, eronder de H. Geest in de vorm van een duif die licht uitstraalt.  Op de baldakijn figureren meermaals de twee pauselijke sleutels en de wapens van het aartsbisdom Canterbury.
Dit schilderij stond bekend als "De intronisatie van de H.Thomas Becket, de aartsbisschop van Canterbury", toen het in de Arundel Collection was. Zij is in het bezit van de hertog van Devonshire sinds 1722.

De  paneelschilderijtjes

Detail uit één van de paneeltjes waarnaar hieronder verwezen. Foto: © H.F.E. VERMEIR

Voor die tijd schijnt aan de voet van het schilderij een opschrift gestaan te hebben, zeggende dat het door Jan Van Eyck in 1421 vervaardigd werd. De hoogte van het  schilderij is  gelijk aan de 27 taferelen van de legende van bisschop Rumoldus, nu in de ommegang van het koor van de kathedraal te Mechelen. Vijf en twintig van deze panelen waren laat-middeleeuws (tussen 1480 - 1501). Acht ervan worden toegeschreven  aan de Brusselse meester Colijn de Coter (ca. 1455 -  ca. 1535) of zijn atelier, en de vijf andere aan de Mechelse Meester van het Sint-Jorisgilde. De breedte van die taferelen varieert enkele cm, maar bedraagt steeds rond de 70 cm. De bisschopswijding van Rumoldus komt niet in de reeks voor. Er wordt aangenomen dat het schilderij van Chatsworth er deel van uitmaakte; het zou later in Engeland geraakt zijn en daar zou men er de wapens van Canterbury, het opschrift en misschien er nog andere details aan toegevoegd hebben.

Sinds het einde van de zestiger jaren (twintigste eeuw) werd deze reeks late Vlaamse Primitieven te Brussel aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium gerestaureerd . Dat gebeurde op een 'schandalige' manier. Naast hetgeen er nu nog overblijft van sommige paneeltjes zou tenminste een foto mogen hangen van het het paneeltje zoals het was voor restauratie, met een tikkeltje uitleg bij.

Devotieprentje



Sint-Rombout beschermheilige van de stad en het stadsbisdom Mechelen, steendruk, E. Lombaerts - V.D. Velde, Deurne-Antwerpen.
Op de prent zien we Rumoldus als bisschop met staf en kruis.
Links de aanslag door twee mannen en rechts zijn verheffing ten hemel als heilige.
Rechts boven de Sint-Romboutskathedraal en het 'hof van Prant', het Sint-Romboutscollege.
Onderaan twee wapens links (?) en rechts dat van de stad Mechelen

De naam

"Zijn naam is Rommout, nadien Rombout - het zou een geleende of kloosternaam kunnen zijn - kan geïnterpreteerd worden als beroemde (hruom = roem) heerser (-bout of -bald = stoutmoedig) en is Germaans van oorsprong; het eerste lid (romh - Rome) kan echter ook Iers zijn."(zie bij bronnen bij Aloïs Jans, historicus)




Geraadpleegde bronnen

J.L. Broeckx, C; De Clercq e.a., Flandria Nostra, ons land en ons volk , zijn standen en beroepen door de tijden heen, Standaard - Boekhandel, Antwerpen e.a., dl. IV, 1959, p.20/21.
H. Installé, Historische Stedenatlas van België: Mechelen II , Mechelen, 1997, p.45/46.
Aloïs Jans, "Rumoldus in de geschiedenis en legende", in: Sint-Romboutskathedraal, gestalte van de gotische droom,  VKW, Mechelen, 1990, p.39.
Sarah Luyten en Hans Martens, Erfgoed met vele gezichten: Onze-Lieve-Vrouw-over-de-Dijlekerk, Sint-Pieter-en-Paulkerk en Sint-Romboutskathedraal (Mechelen), Mechelen, 2018, p.33.

Het documentair-archief van H.F.E. VERMEIR, Sint-Katelijne-Waver.



maandag 18 juni 2018

Sint - Pieter of Petrus mop " Lachen is gezond "




Sint-Petrus, feestdag 29 juni, in: "Lives of the Saints"  van BUTLER, 2 dln, 19de eeuwse editie.

Petrus was één van de twaalf apostelen. Jezus noemde hem Cephas, dit betekent rots en dat is later  veranderd in Petrus, naar het Griekse woord met de gelijkaardige betekenis.  Christus zou ook gezegd hebben: "Op deze steenrots wil ik mijn kerk bouwen." (Mt 16:18)
Petrus schreef twee canonieke epistels.
De heilige houdt twee sleutels in  de hand. Een verwijzing naar zijn sleutelrol in der kerk.
Daarnaast  houdt hij een boek in de hand, verwijzend naar de bijbel of naar zijn epistels.
Op de achtergrond zien we de Sint-Pietersbasiliek van Rome.

AANNEMER

" De ingang van de hemel en de hel zijn gescheiden door een diepe kloof.
Daarom wordt er weleens een zieltje verkeerd afgeleverd, wat Sint-Pieter niet zint.
Hij stapt naar de duivel, de meester van de hel, om een brug te laten bouwen, ieder aan één kant.
De duivel gaat akkoord en begint er onmiddellijk aan. Na enkele dagen is er aan Sint-Pieters kant nog niets gebeurd, dus de duivel gaat informeren. 'Zou jij niet eens beginnen met de bouw, ik ben al bijna klaar !"
Sint-Pieter antwoordt: 'Ik wil wel, maar ik kan hier geen aannemer vinden.' "

Uit PRIMO, 16-22 juni 2018,  p..114.

Een aantal jaren geleden circuleerden vele Sint-Pietermopjes

zaterdag 9 juni 2018

Pater Damiaan: nieuw Damiaanbeeld in de parochie St.-Augustinus Elzestraat (St.-Kat.-Waver)



BIOGRAFIE

Pater Damiaan(1840-1889) was afkomstig van Tremelo. 
Het gezin verbleef te Ninde: "Franciskus De Veuster was in 1824 te Haacht getrouwd met Anna-Katherina Wauters . Hij was toen 24 jaar en zijn vrouwtje 3 jaar jonger. Het gezin dat zich te Ninde-Tremelo vestigde, werd gezegend met 8 kinderen, 4 jongens en 4 meisjes.
Jozef  werd op 3 januari 1840 geboren te Tremelo.
Zijn vader was landbouwer en graanhandelaar.
Jozef De Veuster trad in 1859 toe tot de congregatie van de H. - Harten of de Picpussen te Leuven.
Broeder Damiaan kende geen Latijn, hij zou een tijdje werkbroeder blijven vooraleer hij pater werd.
Hij landde op 19 maart 1864 in Honolulu waar hij op 21 mei priester werd gewijd.
Daar de leprozen werden verzameld op Honolulu , ging Damiaan op 10 mei 1873, op 33 jarige leeftijd naar daar.

Hij was werkzaam op Molokaï en hielp daar Christenen en melaatsen. Zijn stoffelijk overschot werd door het zeilschip de Mercator (ligt te Oostende) overgebracht van Colon naar Antwerpen.

Info: mij toegestuurd

P.S.  De moeder van Denise Charles en Daniëlle Charles nl. Paula Nys (de eerste vouw van Gilbert Charles) zou familie geweest zijn van Pater Damiaan. Paula Nys haar grootmoeder zou De Veuster genoemd hebben.
Verdere info: Paula Nys ,moeder van Denise ,is mijn oudste zus.Het is echter  onze grootmoeder die Pauline De Veuster heette.Zij was de dochter van Gerard,broer van Pater Damiaan,groetjes Frans Nys.

ZALIGVERKLARING



De Heemkundige Vereniging "Erf en Heem" (Sint-Katelijne-Waver) organiseerde in 1994 in de Midzeelhoeve een druk gefrequenteerde tentoonstelling onder de titel "Van Sint-Elooi tot Pater Damiaan". N.a.v. de zaligverklaring werd een beeldje uitgegeven van pater Damiaan. Ontwerp en malontwerp: John Williams, gieten en afwerking: Pierre Van Helshoecht; beschildering: Jeannine Boone. De prijs bedroeg 500 bef. / € 12,5

De St.-Catharinakerk-centrum heeft een glasraam van P. Damiaan. (Sint-Katelijne-Waver)

PAUSBEZOEK


Een herinnering van het bezoek van Paulus II aan ons land.
Op 5 juni 1995 kwam Paulus II dan toch naar België om  Pater Damiaan  Zalig te verklaren.
Op de eerst ontworpen affiches stond 15 mei 1994.
De heilig verklaring was op 11 oktober 2009.

VERERING VAN DAMIAAN


Inzegening van een nieuw Damiaanbeeld in Sint-Augustinus Elzestraat

In de parochie werd onder auspiciën van de kerkfabriek en een aantal weldoeners het initiatief genomen om een  beeld in keramiek te laten maken.
Op zaterdag 16 juni 2018 om 15 uur  zal er in de Sint-Augustinusparochie een plechtige eucharistie worden opgedragen. Het koor 'Pastorale' van Hagelstein  zal mooie Damiaanliederen zingen. Tijdens de viering zal het nieuwe beeld  van Achiel Pauwels worden ingewijd. Nadien zal het beeld een blijvende ereplaats krijgen in het portaal van de kerk. Overdag kan men bij het beeld bidden en/of een kaarsje aansteken.  Men kan op voorspraak vooral  komen bidden in geval van ongeneeslijke ziekten. Tevens kan men op zijn voorspraak bidden om nieuwe priesters en missionarissen.

HET BEELD


Foto van Mark Christien / 17.06.2018

Bronnen:

"Kerk en Leven", jg. 79, nr. 18, 2 mei 2018, blz.1.
Het documentair archief van Harry F.E.Vermeir
"Van Sint-Elooi tot Pater Damiaan", Erf en Heemuitgave nr. 29, 1994.

vrijdag 1 juni 2018

CHÂTELAINE / antiek / erfgoed /heemkunde / zilver





A Dutch silver chatelaine 

MARK OF MAGDALENA REMBRANTS, AMSTERDAM 1752-71

In the form of a filigree butterfly hook, with six chains suspending a pair of scissors, a needlecase, a thimble case, a filigree seal and a boat charm -- 4 3/8 in (11 cm.) long overall 

thimble case = vingerhoed
boat charm= gelukshanger in de vorm van een schip


Een  van de sieraden uit de vorige eeuwen, die vandaag niet enkel als juweel maar ook als verzamelobject wordt beschouwd, is de "châtelaine". Het begrip is afkomstig uit het Frans en bevat het woord "chateau".

In vroegere tijden droegen de kasteelvrouwen om de gordel een ketting waaraan zich een bos sleutels kon bevinden. Ook de rijke burgerdames uit de Gouden Eeuw in Nederland droegen die ketting.

Zij waren in de mogelijkheid hiermee de meeste kamers en de koffers van het kasteel (van plaisance) te openen. In de 18de eeuw was een "châtelaine" een korte ketting met een gordelhaak in zilver of Engels zilver. Aan de ketting en ringetjes konden bovendien kleine voorwerpen worden bevestigd, die men voor het dagelijks gebruik nodig had.
Later droegen de dames een "châtelaine" waaraan een gezondheidssteen, een solferstokdoosje, een naaldenkokertje, een parfumflesje en een schaartje waren bevestigd.
Door de eeuwen heen was een "châtelaine" steeds een teken van welstand. Einde 20ste  eeuw waren al deze onderdelen begeerde verzamelobjecten (indien ze in zilver zijn) en worden ze als juweel afzonderlijk aan een ketting gedragen.














Vrouw met spinrokken en een haspel in de handen, Jacques Callot, 1630 - 1661
etching, h 139mm × w 88mm 



Vrouw, ten voeten uit, op de rechterzijde gezien, in Franse landelijke kleding zoals die gedragen werd rond 1625. Ze heeft een spinrokken en een haspel in de handen. Aan haar ceintuur hangen een beurs, messenkoker en sleutelbos.



Verwijzing:

A. GROUWET, CHÂTELAINE, een sieraad van de kasteelvrouw, in: Info Kunst Antiek en Decoratie, december, 1991, p.9.