Gedéputeerde Ludo HELSEN (provincie Antwerpen) nam afscheid in stijl.

De uitnodiging:

Op woensdag 16.11.2011 op 19.00 uur  in het auditorium van het provinciehuis, Koningin Elisabethlei 22, 2018 Antwerpen werd de lofrompet, min of meer, uitgestoken door een aantal sprekers om Ludo te huldigen bij zijn afscheid  van de provincie. Zeker 500 genodigden woonden de ontmoeting bij.

Hier Ludo, zoals getekend op de voorzijde van de uitnodiging. Van de tekenaar geen spoor ... of toch wel!

De eerste spreker Marc Wellens, gedeputeerde van de provincie Antwerpen en Antwerpenaar beet de spits af. Hij hield een rede om de vingers van af te likken, zogezegd als underdog, maar het chauvinisme van de Antwerpenaar haalde het duidelijk op het voorgaande.

De heer Alexander Vercamer, eerste gedeputeerde van de Provincie Oost-Vlaanderen, medestander in de strijd, om van het beruchte "groenboek", dat de provincies moest beknotten, een gezapig "witboek" te maken. Hij riep Ludo uit tot "Koning van de 'zonnige' Kempen".

Jan Van Leuven, op het spreekgestoelte. Foto: H.F.E. Vermeir

De heer Jan Van Leuven, ereburgemeester van Baarle-Hertog, tekende  in een speech die niet gespeend was van enige humor zijn weervarens met Ludo. Hij sprak over o.a. kabouters , maar ook dat Ludo  vooral aandacht had voor de MENSEN IN DE STRUCTUREN.

Tussendoor  waren er natuurlijk ook muzikale intermezzi:

"Voices for a While", een muzikale ontdekking van Ludo. Foto: H.F.E. Vermeir

Als officiële de laatste spreker, was er mevrouw Cathy Berx, gouverneur van de provincie Antwerpen. Zij was met Ludo op reis in China en Zuid-Afrika, twee streken waar de provincie nauwere banden mede onderhoudt. Zij was het ook die Ludo zwarte chocolade bezorgde.

Daarna waren er geschenken en bloemen.

Député Ludo Helsen bezig aan zijn afscheidsspeech. Foto: H.F.E. Vermeir 2011

De receptie,  een hapje en een drankje genoemd, verliep  in de sjieke ruimten van het Provinciehuis.

-------------------------------------------------------------------------------------------

Nog enkele gegevens:
Ludo Helsen,  geboortedatum: 2 juni 1944, op het einde van WOII.
                          studies: licenciaat Germaanse Filologie (KU Leuven)
                          partij CD&V        
                          1971-1976: burgemeester van Veerle
                          1977-1987: burgemeester Laakdal
                          1987: provincieraadslid en gedeputeerde
                          Voorzitter sociale huisvestingsmaatschappij "Zonnige Kempen"
                          Voorzitter CIPAL (Informatica van de provincie Antwerpen en Limburg)
                          Voorzitter Innotek
                           Co-Voorzitter "Stichting Kempens Landschap"
                           enz.
Wij wensen Ludo nog een mooie carrière als vrijwilliger en hopen  dat zijn creativiteit en volksverbondenheid  nog vele rijpe vruchten mag afleveren.


Hij wordt opgevolgd als gedéputeerde door Peter BELLENS(Herentals), geboortedatum: 19 oktober 1964. Partij CD&V.

KALKOEN TURKEY christmas kerst dinner

Op de vooravond van Kerstmis wordt er gedineerd, meestal met de hele familie samen.
 Op het menu kwam enkele jaren geleden nogal eens KALKOEN voor.
Maar wegens het zogenoemde modernisme, individualisme .., zorgt men voor andere schotels, die meestal gepaard gaan met technische snufjes of vormen van doe-het-zelf.
Mijn kleinkinderen vragen nog elk jaar: "Opa maak je nog eens kalkoen?".
Maar mijn schoonzoon zou de job willen klaren en daarom wat meer over het gebeuren.

Eerst een beeld van het beestje:

Het diertje dat ons op het eerste zicht niet zo aantrekkelijk schijnt heeft op deze foto toch wel charmes.

Nu de herkomst en de benamingen:

De Europeanen  leerden de kalkoen kennen toen ze in  1518 op veroveringstocht trokken in Mexico.
Zoals de Europeanen kippen hielden, hadden de Azteken "uexolotl", kalkoenen als huisdier.
De Spaanse veroveraars brachten de vogel naar Spanje, o.a. en noemden hem de "vogel van Peru".
In het Portugees heet hij "peru".
A "turkey" klinkt het in het Engels , naar Turkije; maar de Turken noemen hem "hindi" naar India.
"Dikrumi" klint het in Egypte.
De Fransen spreken van "cocq de l'Inde" of zonder meer "dinde".
De Duitsers hebben het over "Kalkuhn" of ook over "Turkische Hahn".
De Latijnse benaming komt van Meleagris gallopavo, dat verwijst naar de oud-Romeinse woorden nl. "Afrikaanse vogel".

In de 17de eeuw was er veel  invoer  door Turkse handelaars in onze gewesten en  Engeland en aldus werd de vogel geassocieerd met de Turken.
 Het begrip kalkoen zou geassocieerd moeten worden met Calicut (West-Indië) en zo werd het de Calicutse haan, de kalikoetse haan en de kalkoense haan.(1)

Symboliek:

De kalkoen speelt in de symboliek van de Indianen van Amerika een rol door zijn mannelijke kracht en grote vruchtbaarheid. Wanneer hij zijn nek opblies , stelde dit de mannelijke erectie voor.(2)

Kerstmenu:

Voor de kalkoen in angel-saksiche landen op he menu kwam voor het kerstmenu was o.a. de gans het "lievelingsdier" voor die avond, bij de rijken. De armen deden het met een konijn.
Op een kerstavondmenu van koningin Victoria in 1840 stond biefstuk en geroosterde zwaan. Op het einde van de eeuw bereidden de meeste mensen in het koninkrijk kalkoen voor het kerstmenu.(3)

Nu nog de kalkoen gereedmaken...

Hier een beeld van een bereide kalkoen.

GEBRADEN KALKOEN

De kalkoen krijgt meestal een vulling.
Koop 1kg 1/2 gemengd gehakt; meng dat met 220 gr. chapelure , voeg er 3 of 4 eieren aan toe. Snipper nog een dikke ajuin, voeg er ca. 100 gram spekjes en een 50 gram gesnipperde champignons bij, en dan alles grondig mengen, met tussendoor een snuifje zout, peper, kruidnoot. Eventueel truffels of lever toevoegen. Enkele druppels olijfolie erin zijn wenselijk.
Alles wordt in het dier geperst en daarna geschikt op de plaat van de oven, oven die op + 200 warmt.

 1 kalkoen - zout - peper - enkele lapjes vet spek - 250 g. boter of olijfolie.

De kalkoen wordt in- en uitwendig bestrooid met zout en peper. Om het uitdrogen te voorkomen bedekt men de borst met niet te dunne lapjes vet die kunnen vastgebonden worden. De kalkoen wordt nu in de oven gaar gebraden onder geregeld bedruipen. De saus kan op punt gebracht met room en iets of wat madeira.
Na twee uur, voor een gewicht van 3,5 kg., een priem in het gebak steken om de "gaarte" na te gaan. (3)



Referentie:

E. SANDERS, Geoniemen Woordenboek, Amsterdam, 1995. (1)
Jean CHEVALIER en Alain GHEERBRANT,  Dictionnaire des Symboles,  Paris, 1969, p.356.(2)
http://www.historic-uk.com
K.A.V. , Ons Kookboek, Leuven, 1980, p.98.(3)

SINT-MAARTEN : 11 november Folklore KINDERFEEST

Deze publicatie is bedoeld als een waardering voor het werk van
Frans Perckmans, folklorist
en Marcel Kocken, historicus,
beide van Mechelen,
wegens hun inzet voor het in beeld brengen van de "kleine man".

In het boekje van Frans Perckmans (11.11.1945) word de Sint-Maartensviering te Mechelen beschreven.

We zien hier Sint-Kruk,
naam die voorkomt in vele Sint-Maartensliedjes in Noord- en Zuid - Nederland.

"Sinte Mette oep de kruk,
 Geft me 'nen appel,
  Ik geef oe ien stuk. 
 Geft m'ien peir,
  Ik geef oe ien smeir,
 Sinte Mette den babbeleir."

Kinderversje gezongen op SINTE METTE bij de rondgang.

In het huidig Nederlands klinkt dit Mechels zo:

"Sint-Maarten op de kruk,
  geef mij een appel,
  ik geef u een stuk.
Geef mij een peer,
  ik geef u een smeer,
  Sint-Maarten de babbelaar."


Sint-Kruk is de heiligendag die daags na St.-Maarten valt.
Op 11 november vierde men St.-Martinus bisschop te paard met zijn mantel.
Op 12 november is het de dag van een andere St.-Martinus, paus en martelaar, die afgebeeld wordt met zijn kruk d.i. zijn bisschopsstaf. (Bron: K. ter Laan, Folklore ..., 2005, p.391)
De zondag na 11 november is het "grote Sinte Maerten".(p.131, zie ref. F. Perckmans)

In van Dale vinden we bij het woord
kruk  [~Eng. crutch,  behoort vermoedelijk bij de basis van kreuken met de betekenis van 'krom zijn' ]
de betekenissen:
1. dwarsstok of stand aan een stang : een wandelstok met ivoren kruk.
2. arm die haaks op eenspil staat ... v.b. zwengel van slijpstenen.
3.mannelijk lid (bargoens): op de kruk gaan, neuken; (uitdr.) van de kruk afgaan, een orgasme bereiken.
4. stok met een gaffelvormig of dwars bovenstuk: op krukken lopen
5. staak met dwarshout  aan het bovenende als zitplaats voor een vogel in gevangen staat;
6. (meestal verkleinv.) stoel zonde leuning, vaak met ronde zitting, syn. taboeret. Beter een enthousiaste kruk dan een teleurgestelde vakman.

De zesde verklaring sluit aan bij de kruk die hierboven werd afgebeeld.

We vinden Bij Perckmans daar het volgende over:

" De draagstoel, waarop de verklede heilige, - de "Sinte Mètte" - neerzit, bestaat uit een eenvoudige ledig suikerbak waaraan twee bezemstelen, of panlatten, dienende als berrie, zijn getimmerd. Dit is de "de kruk". Mijter en mantel van Sint Maarten hebben ze zelf gemaakt van blinkend gekleurd papier..." (p.118)

Dan is er ook nog een beschrijving uit zijn verhaal "Sint Mette" (zelfde werk als hier onmiddellijk voor):

"De Rosse had intussen hamer en nagels gehaald en begon nu dadelijk te timmeren. Hij sloeg zich wel vijfmaal op zijn ijskoude vingers, maar verbeet tenslotte altijd de pijn en beëindigde gans alleen de meesterlijke kruk. De "mannen" die maar geen oog van de kruk konden afslaan, bestaarden het ding met 'n ernst en 'n belangstelling alsof het een relikwieschrijn gold. Ze betastten het werk als verstandige vaklui; om te zien of het wel sterk genoeg ineen zat, of er hier of daar geen nagel ontbrak om er straks mee in duigen te vallen." (p.32)

De vraag die nog  die oprijst is , hoe kruk te verbinden met Sinte Mette en wanneer kwam dat gebruik in voege?

Als afsluiter:

In Mechelen ligt de nadruk wel expliciet op het langs de deuren gaan. Kinderen gaan vaak verkleed, maar dragen geen lampionnen mee, alhoewel sommige deelgemeenten (zoals Rijmenam) wel iets gelijkaardigs kennen. De Mechelse kinderen zingen een eigen, uniek “Sinte Mette lied” (Sinte-Mette van de ruggenuchte). De in het liedje vermelde “kruk” is een draagstoel. Alhoewel dit vandaag bijna niet meer gebeurt, bestond vroeger elke “Sinte Mette”-groep uit een Sint gezeten op een draagstoel, die werd rondgedragen door zijn kompanen. Vandaag de dag houdt het Sinte Mette Genootschap deze Mechelse traditie in stand. Uitzonderlijk voor de regio Mechelen is dat ook de volwassenen Sint-Maarten vierden (de “grote Sinte Mette”), traditioneel op de zondag nà 11 november. Het Genootschap doet dit nu nog met de bedoeling geld in te zamelen dat gebruikt wordt voor de instandhouding van het feest.(www.sintemette.be)


Het  "Sinte-Mette van de ruggenuchte" waarnaar hierboven verwezen wensen we u niet te onthouden:

" Sinte Mètte van de rein genuchten;
   Hij met zijnen grijzen baard,
   Juffrouw wil ons kabasken eens vullen
   En laat ons niet lang meer staan;
   En hij lust, en hij lust in 't vullen
   Houdt dat vrouwens tot naaste jaar."

Versie: Frans Perckmans, zie hieronder, p.119.

ruggenuchte : is in het vers hierboven rein genuchten, reine genoegens, eerbare bezigheden.

En dan nog een schilderij over SINT METTE, waaraan Pieter Paul Rubens werkte.

Navolger van Maarten van Cleve (1527-1581)
Bijgewerkt door Peter Paul Rubens (1577-1640)
Het feest van Sint-Maarten
Olieverf op paneel

http://www.rubenshuis.be/eCache/MCN/   

Boven het gebouw links zien we een schilderij die Sint-Maarten moet voorstellen.Twee sint-maartensvuren  zijn rokend. Drie mannen vechten voor een wimpel waarop Sint-Maarten staat afgebeeld. Links is een oudere man met een bedelend kind onderweg.

Referenties:

K. ter LAAN, Folkore en volkswijsheden  in Nederland en Vlaanderen,Het Spectrum, Utrecht, 2005.
Frans PERCKMANS, Verzameld werk, n.a.v.de zeventiste verjaardag van F.P., Stihting Trefpunt vzw, s.d.
van Dale,  j-r, lexicografie, Utrecht/Antwerpen, 12de herziene druk,1992, p.1575.