Samuel IJsseling, Foto van Filip van Roe |
Hij was van 1969 tot 1997 hoogleraar filosofie aan de K.U. Leuven.
Hij promootte het post-modernisme in de Lage Landen.
Hij schreef onder meer de klassieker Mimesis: over schijn en zijn (Ambo,1990)
Hij publiceerde in 2007 nog (samen met Ann Van Sevenant) Wat zou de wereld zijn zonder filosofie? (Klement/Pelckmans).
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zijn visie in "Knack" nr. 27, 2011.
"Zo vind ik dat een filosoof op de eerste plaats moet leren zien, en eventueel anderen doen inzien, dat de zaken altijd veel ingewikkelder zijn dan wij op het eerste gezicht denken. Dat aantonen, die gedachte als het ware cultiveren - dat is voor mij filosoferen. De Verwondering. Niets vanzelfsprekend vinden. En een bepaalde vorm van soberheid vind ik ook wel belangrijk. Ik heb een hekel aan de graaicultuur, die voor mij in strijd is met het filosoferen."
"Het inzicht dat geld niet het belangrijkste is in het leven. Het besef dat wij hierin de beste van alle mogelijke werelden leven. Hier, nu, in West-Europa. Dat wil niet zeggen dat er niet veel ellende en verdriet en lijden is - denk maar aan het lot van de vluchtelingen. Maar wij mogen wel dankbaar zijn vind ik. We mogen het niet vanzelfsprekend vinden dat we het goed hebben. Die houding vind ik een filosofische houding. Dankbaarheid is fundamenteel. Dat is voor mij een religieuze houding. Niet ten aanzien van een schepper of een gever. Dat moet je openlaten."
Hij heeft het over Heidegger:
"Die zegt: nee,de dingen zijn niet zonder meer aanwezig, ze rijzen op en verdwijnen weer. Je kunt dat het best vergelijken met je eigen mens zijn: eerst ben je er niet, dan word je geboren, dan voltrekt zich het zijn, en dan ben je er weer niet. Hier en nu, terwijl wij zitten te praten, voltrekt zich de gebeurtenis van het zijn. Het gaat er om aandacht te hebben voor wat gebeurt."
" Ik denk dat die postmodernistische visie een bijzonder goede vertaling is van onze huidige levenservaring. Wij zijn als mens niet zonder meer het centrum van alles wat gebeurt. Wij leven als het ware in het meervoud, wij leven met contradicties, wij leven met irrationaliteit. De maatschappij is verbrokkeld, niet meer zo eenduidig en rationeel als we vroeger weleens durfden te denken. We leven met verschillende identiteiten om ons heen, maar ook in onszelf. Mijn houding ten aanzien van het geloof is daar een illustratie van: je kunt kennelijk tegelijk wel en niet geloven. je kunt ook tegelijk van Lady Gaga houden en van de muziek van Bach."
"Het postmodernisme gaat in tegen de cultus van de eensgezindheid. De werkelijkheid is meervoudig, nooit eenduidig. Het postmodernisme kent de prioriteit van de veelheid boven de eenheid. Van de dissensus boven de consensus. Eigelijk is de democratie een postmodernistische zaak: de veelheid aan opvattingen en keuzes kan nooit samenvallen in een eenheid. Ik zeg niet dat het modernisme per se tot een dictatuur moet leiden, maar er is in dat modernisme toch die cultus van de eensgezindheid. Het idee dat alles maakbaar is, dat alles controleerbaar is."
"Mensen doen mekaar veel verdriet aan, zijn zo lastig voor elkaar. En dat is niet op te heffen, daar kun je niets aan doen. Je kunt er ook niemand schuldig voor verklaren. Zo is de mens. Vroeger heb ik daar veel last van gehad, vandaag veel minder. Ik sta iets dichter bij de dood. Dat scheelt ook wel."
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
VERWIJZING:
Joël DE CEULAAR en Filip VAN ROE(foto)," Samuel IJsseling 'Filosofen moeten zich zeer bescheiden opstellen", in: Knack, weekblad, nr. 27, 2 juli 2011, p.60 e.v.