Werner van den Valckert - Nar in de mouw. http://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Werner_van_den_Valckert
|
Als onderkast:
Daar de geck inde mou is alsoet mach blicken,
Can hem qualicken houden sonder sot te kicken.
APRIL
De naam van deze maand is afgeleid van het het Latijn asperire, in de betekenis van openen.
In de Comptoir-almanak lezen we:
"Mijnen naam Aperilis, veranderd in April,
beteekent dat sig nu de aerde op'nen wil."
Bij de Romeinen was Aprilis aan Venus de godin van de liefde toegewijd.
De Germanen vierden in die periode Ostar-manoth. Daarom noemde Karel de Grote deze maand Ostar-manoth.
Beda schrijft: " Bij de Angelen heet April Esturmonath, naar hun godin Eostra."
April wordt Paasmaand genoemd omdat het Paasfeest in deze maand valt. Dit feest is het gekerstende heidense Osterafeest.
De maand heet ook eiermaand , naar de paaseieren. Grasmaand omdat de Vlaamse boer in het midden van de maand, of vroeger of later, naargelang het weer, zijn koeien in de weide steekt.
Maar op de Eerste April is het verzenderkensdag, en dan klinkt het als volgt:
Op de eersten April
stuurt men de gekken waar men wil.
(of: op den dril)
Waar zond men in het verleden zoal naar uit:
- Muggensteentjes halen bij de beenhouwer;
- IJzerendraad bij de graanhandelaar;
- Een verdikschaaf bij de timmerman;
- Of knoopsgaten bij de naaister.
Kinderen zijn daar veelal het slachtoffer van, maar minder oplettende volwassenen lopen ook wel eens in de val.
"Joyeux Avril", aprilvis,kaart verstuurd in 1908. Verzameling: H.F.E. VERMEIR |
De kaart werd in 1908 verstuurd door Eugène Meès uit Waudru-Rollin (Frankrijk) op 1 april
aan Pauline Lauwers , Boulevard Oliveten 30, Malines en afgestempeld Malines(Station).
Ze bevatte de boodschap:
"Cher Amie. Je profite du premier Avril pour vous envoiijer se joli Poisson avec mes souvenirs."
De inhoud is duidelijk.
Nu wat is die APRILVIS ....
Vroeger zag men omstreeks deze tijd vissen in chocolade, opgevuld met lekkere pralines op de toonbanken van de winkels prijken. De gewoonte om elkander rond deze tijd te "besteken "stamt uit Engeland. Die begonnen het nieuwe jaar op 25 maart, zelfs nadat paus Gregorius de Gregoriaanse kalender invoerde. De protestanten volhardden nog lange tijd in hun gebruik omstreeks april Nieuwjaar te vieren en deden elkaar genoegen met een lief cadeautje.
Wiens beurs zich dergelijke weelde niet kon veroorloven loste de zaak op met een grapje. Men stuurde de lieve vriend of vriendin uit om haar eigen aprilvis te kopen of men stuurde een kaartje.
De APRILVIS bestaat echt ...
De aprilvis is een elft, de grootste vis uit het haringgeslacht. Hij zwemt in de april de rivieren op om kuit te schieten. Een elft aan de lijn betekent geluk op voorwaarde dat de vis groter is dan de linkerarm van de visser. Een andere naam voor deze aprilvis die elft heet is meivis.
Wij geven hierbij de prijs voor de NAR 1 APRIL 2011 aan nar-prins Laurent, die er geregeld in slaagt een glibberige aprilvis in zijn mouw te steken, die er daarna met veel "poeha" terug uitglijdt, tot jolijt en ergernis van vele mensen.
Dit jaar slaagde hij erin korte tijd voor 1 april een snoepreisje te versieren tot ergernis van de Belgische politieke kaste en tot jolijt van Kabila van Zaïre.
Ontstaan van de traditie
De oudste vermelding van een 1 aprilgrap dateert uit een boek van 1508.
Daarin spreekt de Franse dichter Eloy d'Amerval van een aprilvi. Dat is nog steeds de verwijzing voor een bepaalde soort grap die op die dag wordt uitgehaald.
Het bij de "neus nemen" op die dag wordt vermeld in 1561 bij de Gentse rederijker Eduard De Dene.
Dus in de 16-de eeuw bestond het gebruik, maar daarom niet algemeen toegepast.
Er werd wel eens gesuggereerd dat de gewoonte zou ontstaan zijn bij de invoering van de Gregoriaanse kalender in 1582... Voor de ingebruikname werd het nieuwe jaar in het begin van de lente gevierd.
Mensen die dat vergaten of zich weigerden te voegen naar de nieuwe kalender zouden zijn bestookt met uitnodigingen voor niet-gehouden feestjes of werden bestookt met andere grappige attenties.
Aprilgrappen komen voor in: Australië, Europese Unie, Noord-Afrika, Rusland, en V.S.A. .
In Engeland en V.S.A. gaat het over de "April fool of fool's day", in Duitsland over "aprilschicken", in Frankrijk over "poissons d'avril" en in Vlaanderen over "aprilvis".
Er werden einde 19-de en 20-ste eeuw postkaarten uitgegeven om iemand er aan te herinneren of in 't ootje te nemen. In Vlaanderen plakt men wel eens een aprilvis op iemands rug en verzendt men hem/haar door iets te laten halen wat niet bestaat.
In Frankrijk doet men iem. op 1 april een vis cadeau uit chocolade.
Referentie:
Adolf ULENS, De tijd in de folkore, Brecht, 1931.
Gust MûLLER, Van nieuwjaarsavond tot oudejaarsavond, zd.
LEC, Landelijk Exertisecentrum voor Cultur van Alledag. www.lecavzw.be
Geen opmerkingen:
Een reactie posten