Juli maand: betekenis / weer

 Juli dankt haar naam aan Julius Caesar. Voordien noemde de maand Quintilis , de vijfde maand.

Bron: Vae Victis ! - SAGA uitgave deel 9,

Gaius Julius Caesar, de Veroveraar - hardcover,2010

Tekeningen: Mitton       Scenario: Rocca, Simon

Hij wenste eerst de maand te noemen naar Jupiter  omdat de maand toch al aan die god was toegewijd.
Maar zijn superego haalde het  en hij deed ze dan Julius noemen.
In een oude almanak op rijm klinkt het als volgt:

Mijn naem, eerst Quintilis, heeft Roma  na haer heer,

den Caesar, Julius vernaemt, tot zijnder eer;

In modern Nederlands:

Mijn naam, eerst Quintilis, heeft Rome naar haar heer

en keizer Julius genoemd, tot zijn eer.

De Saksers noemden ze Medemaand, mede van maaien; ook Heirmonath. Karel de Grote (800 n.Chr.) doopte ze Heuve- of Vainmanoth of Hooimaand of Vennemaand, naar fenne - weide. Al die benamingen komen in betekenis vrijwel overeen en duiden op hooien, een activiteit die vroeger in deze maand werd uitgevoerd.

Want juli is de Oogstmaand, de benaming tot de Franse revolutie. Toen werd de benaming Messidor(2) ingevoerd, die door Napoleon in 1805 werd afgevoerd.

 Weerspreuken

- In de Hooimaand moet gebraden wat in september moet geladen: voor een overvloedige oogst is een hete juli nodig.
- Hondsdagen(1) hel en klaar, verkonden vruchtbaar jaar. 
- Komen de Hondsdagen met veel regen, dan gaanwe slechte tijdentegen.
- Wisselen in juli regen en zonneschijn, 't zal het naaste jaar voor de boeren kermis zijn. (Vlaams)
- Zonder dauw geen regen, heet het in juli allerwegen.
- Bespeurt mij eens, van boven tot onder,
   Mijn ingewand is heet, vol bliksem en donder.
- Is de eerste juli regenachtig, geheel de maand zal wezen twijfelachtig. Zo was het in 2011.


Het weer ... en de heilgen
- Als het op Sint-Godelieve (6 juli) regent, zal het 6 weken lang duren.
- Met Sint-Amalberga (10 juli) gaat de honingdeur open: omstreeks deze dag is het echt zomer, zodat de bijen gaan uitzwermen.
- Is het droog weer op Pisgriet (20 juli),dan regent het 30 / 40  dagen niet.
- Is Sint-Jacobus hel en warm, bevriest met Kerstmis rijk en arm.
- Bouwt op Sint-Anna(26 juli) de mier haar hopen, de winter zal niet zacht verlopen.

Sint-Katelijne-Waver, Elzestraat, 27 juli 2011. Foto: H.F.E. Vermeir

Verklaring:
(1) Hondsdagen: dat deel van het jaar waarin Sirius tegelijkertijd met de zon opkomt. In ons land tussen 19 juli en 18 augustus, elders tussen 3 juli en 11 augustus. Sirius of Hondster maakt deel uit van het gesternte de " Grote Hond".
(2) Messidor was de tiende maand van de Franse Republikeinse Kalender. De naam betekent: Oogstmaand.
Vergeleken met de gregoriaanse kalender begon de maand op 19 of 20 juni en eindigde op 18 of 19 juli.

 Referenties:
Uit de eigen verzameling.
K. Ter Laan,  Nederlandse spreekwoorden/spreuken en zegswijzen, Elsevier, 1988, p.401.
Adolf  Ulens,  De Tijd in de Folkore, Oudheidkundige Kring van Essen, 1931, p.69.