ETWIE / studiebezoek Alsemberg (Herisemmolen) - valorisatie industriële sites

Op zaterdag  23.08.2014 bezocht ETWIE (Expertisecentrum voor technisch, wetenschappelijk en industrieel erfgoed) in de vorm van een studiebezoek de "Papiermolen Herisem/ Kartonfabriek Winderickx" in Alsemberg. Het gebeurde i.s.m. MIAT(Gent), het centrum voor Industriële archeologie voor wat betreft textiel.

Ook Halle was aan de beurt met "Meta", waar we de gerestaureerde "mouterij Van Roye" bezochten.

ALSEMBERG
We begaven ons met gps naar Alsemberg tegen 10 uur. Maar we waren er vroeger doordat de ring rond Brussel heel goed berijdbaar was. Er stonden al enkele mensen te wachten.

De site van de papiermolen Herisem te Alsemberg. Foto: H.F.E. Vermeir

De site vertoont nog alle elementen uit de tijd van toen. Het werd geen "sjieke" restauratie.
Links de taverne De Smidse "Bij Sophie Crudo" (02 380 63 00), waar het goed toeven is.
Eerst werden we daar ontvangen met een drankje. De gelagzaal had een aantrekkelijke erfgoed sfeer.

De zes hespen in de gelagzaal. Foto: H.F.E. Vermeir

In de taverne vind me nog allerlei erfgoedvoorwerpen, zoals een "travaille" om paarden te beslaan.Om 10u30 werd onze gids Philippe Winderickx (Herisemmolen) voorgesteld. Toen begaven we ons met een 20-tal mensen in de site.

Philippe Winderickx aan het woord. Foto: H.F.E. Vermeir

Enkele data:
- Op de site was reeds in de 8ste eeuw een boerderij met de naam "Herisem".
- "Herisem" zou afgeleid zijn van een oud-Frankisch woord: "Haria-heim", wat betekent, zitplaats van Haria.
- In 1321 is er de eerste vermelding van "een slijpmolen", eigendom van Godfried van Herisem.
- In 1551 verbouwing tot "papiermolen"  door Hendrik De Nayer.
- De familie Winderickx zette in WOII de kartonproductie stil onder de collaboratiedruk van de Duitsers.
- In 1975 begonnen vrijwilligers van de 'Werkgroep Industriële Archeologie van de RUG' (WIARUG) aan de site.
-Door het KB van 24 januari 1979 kwam de site en de inboedel op de lijst van de beschermde landschappen.

Laat ons de bezielende aanpak tot renovatie  van Adriaan Linters voor dit project toch niet vergeten.

Alles draait natuurlijk rond de watermolen:

De watermolen van Herisem (Alsemberg). Foto: H.F.E. Vermeir (sitiatie 2014)

De Papiermolen Herisem en de voormalige kartonfabriek Winderickx  is een zeldzame getuige  van de ontwikkeling van het papier en de mechanische (r)evolutie in deze sector.
De site bestaat uit de oorspronkelijke papiermolen, de kartonfabriek, de bijhorende boerderij (met graanmolen) en een centraal gelegen woonhuis met voormalig kantoor. De site  is gelegen te midden van 16 ha weiland, akkers en bospartijen in de vallei van de Molenbeek.
Hier wordt het oude ambacht van papierscheppen getoond.De machines voor de kartonproductie in de 19-de eeuw werden in goede staat gebracht en kunnen gebruikt worden.

Strosnijder. Foto: H.F.E. Vermeir

Om te eindigen voor dit item de prachtige foto van:

"Kartonfabriek Winderikcx Alsemberg 1902"

Het personeel d.d. 1902.Foto uit de infobrochure  "Papiermolen Herisem".

Op de foto zie ik 2 bazen en 38 werknemers, dus 20  mannen en 20 vrouwen en 2 kleine kinderen met het bord.
Bij de mannen zijn er 10 met een hoofddeksel, 2 met een kostuum(midden boven en links staande), 4 met werktuigen, 2 jongens (gezeten vooraan). De bazen hebben geen snor, maar de werkmannen wel.
Er staan/zitten 20 vrouwen w.o. 3 kinderen. De vrouwen hebben het haar achteruit gestoken. Eén dame heeft een witte bef. (een bazin?)
Er wordt niet gelachen op de foto.


's  Middags verorberden we een lekker middagmaal in "De Smidse" bij een smakelijk "Belgoobier".

HALLE 

Om 2 uur reden we richting Halle naar het sportcentrum "De Bres". Daar kregen we uitleg over "de restauratie en herbestemming van Mouterij "Van Roye" door de 2 dames van "Meta".
Meta staat voor museum, erfgoed, toerisme en archief.

"De Bres", onder de hanebalken. Foto: H.F.E. Vermeir

Daarna begaven we ons te voet naar de mouterij in de Meiboom, industrieel erfgoed in renovatie.

De mouterij "In den Meiboom". Foto: H.F.E. Vermeir

Er volgde een uitgebreid bezoek o.l.v. de 2 dames van Meta.
Het werd snel tijd om ons naar " 't Parlement" te begeven, de eerste verdieping van een zaak waar een panelgesprek geleid door Tijl Vereenoghe over "Uitdagingen voor de valorisatie van industriële sites" gebeurde.
De vertegenwoordigers  van Meta, de Hersimmolen, de Miat en Toerisme Vlaanderen, deden naast de andere aanwezigen hun duit in het zakje.



INFO/

ETWIE vzw, Van Beethovenstraat 8-10, 2800 Mechelen, 015/27.23.34, info@etwie.be / www.etwie.be

Papiermolen HERISEM, Fabrieksstraat 20, 1652 Alsemberg, 02/381.07.70, info@herisem.be /www.herisem.be


BRONVERWIJZING/

www.facebook.com/media/set/?set=a.804707676216679.1073741848.100000323637598&type=1&l=5dbf6d5beb

De fabel over de waarheid en de maatschappelijke misleiding *

VRIJE TRIBUNE

Marillier, La fable et la Vérité.(1)

De tekst onder de prent:

La fable de la Vérité

La morale a besoin, pour être bien reçue,
Du masque de la fable et du charme de vers;
La vérité plaît moins quand elle est toute nue,
Et c'est la seule vierge en ce vaste univers
Qu'on aime à voir un peu vêtue."(1)


De moraal moet goed ontvangen worden,
door het fabelmasker  en de aantrekkelijkheid van de  verzen;
De waarheid is  minder aangenaam wanneer ze naakt is,
en het is de enige maagd op deze immense wereld,
die men liever een beetje gekleed ziet...

DE VERDOMMING

De cultuur is georganiseerd rond trots en schaamte, met vleierij als instrument, d.w.z.: de leugen.

Wij moedigen de vermomming aan. Via het veinzen krijgt de trots vrije baan. Als de trots geen uitlaat krijgt, dan ontaardt zij in wreedheid en afgunst.

Fatsoen vervangt de natuurlijke aanstootgevende symptomen van trots door culturele tekens als hygiëne, kleding, meubelen, gebouwen, eretitels, kortom alles wat achting oplevert zonder aanstoot te geven.

Wij doen alsof deze vormen van cultuur uit nobele motieven voortkomen, en het fatsoen leert ons dit nimmer te betwisten. Met de jaren gaat de mens ook werkelijk geloven in de deugdzaamheid van zijn beweegredenen, "blind voor de verborgen bron die leven en beweging geeft aan zijn daden".

Als wij maar lang genoeg doen alsof wij fatsoenlijk zijn, ook al is het uit onfatsoenlijke motieven, worden wij gaandeweg vanzelf fatsoenlijk.

DE HYPOCRISIE

Deugden  zijn listen om het egoïsme te bevredigen. Onder het mom van fatsoen omzeilen wij de obstakels die de bevrediging van onze eigendunk in de weg staan. De hypocrisie volgt de trots als een schaduw. Het gaat vaak niet eens om bewuste hypocrisie. Ook achter oprecht gevoeld altruïsme schuilt egoïsme. Zelfs de rede wordt ongeweten gestuurd door passies: alle denken is een rationalisering van verlangens. Wij leren egoïsme tenslotte zelfs te beschouwen als iets zondigs. Reden waarom  de onthulling dat eigendunk de kern vormt van de samenleving wordt gevoeld als een krenking van de eigendunk. (2)

La Philosopie découvrant la vérité, allegorie over het sociaal contract.(3)

De filosofie met het licht van de rede onthult dat het sociaal contract aan de cultuur ten grondslag ligt. Wie goed kijkt, ziet dat de Waarheid op haar beurt iets verhult. Onder haar rechter voet brengt ze de Domheid (een masker met een blinddoek en ezelsoren) tot zwijgen die de werkelijke grondslag is van onze cultuur. Rechts boven zien we Rousseau monkelend toekijken.
Links de stenen tafel met de elementen van het "contract sociale" in de rechterarm van de Waarheid; in de linkerarm een spiegel, die weggedraaid is. De waarheid is aldus niet vaststelbaar.

Jean-Jacques Rousseau( 1712 - 1778), auteur van het bovenstaande essay. Hier zien we als datum 1762.
De inhoud bepaalde mee de grondwet van de Franse Republiek.
Enkele uitspraken:

Uit Boek I, de openingszin
De mens wordt vrij geboren, maar hij ligt overal in ketenen.


Uit boek II, hoofdstuk 5:
Wie zijn leven wil behouden op kosten van anderen, moet het ook voor hen geven wanneer dat nodig is.

Men heeft niet het recht iemand ter dood te brengen, zelfs niet om een voorbeeld te stellen, tenzij men hem niet zonder gevaar in leven kan laten.


Uit boek II, hoofdstuk 7:
Wie de wetten redigeert, zal of mag dus geen enkel wetgevend recht hebben, en het volk zelf kan zich niet van dit onoverdraagbaar recht ontdoen wanneer het dat zou willen.


Uit boek II, hoofdstuk 9:
...Hieruit blijkt dat er redenen zijn om uit te breiden en redenen om in te krimpen; en het is niet de geringste gave van de staatkundige om tussen beide de verhouding te vinden die het voordeligst is voor het behoud van de staat.(6)



VERWIJZING/

Matthijs van Boxsel, "Over de noodzakelijke domheid van de constitutionele monarchie", Een vorstenspiegel, in: De Witte Raaf,nr. 72, maart-april 1998. (1) p.5; (2) p.1/2;(3) p.5.
(6) http://nl.wikipedia.org/wiki/Het_maatschappelijk_verdrag.

24.08.2014: Mechelen, vooravond "Maria hemelvaart"; KEES VAN DER ZWAARD entertainer, trad op, voor 120 belangstellenden....

Kees van der Zwaard

trad op in de Crypte onder de Hanswijkbasiliek te Mechelen op 13.08.2014.
Het was een gelukte organisatie van de Kerkfabriek van O.-L.-Vrouw van Hanswijk,
i.s.m.de Parochieploeg.

Kees van der Zwaard is een poëtisch theatermaker, cabaretier en theoloog,
die zwerft tussen ooit en eeuwigheid,
zoekt over de weg van verlangen,
vecht voor een leefbare samenleving
en hij verkent de grenzen van de ontroering.

Keest wist de belangstelling te wekken door zijn gezongen en gedebiteeerde teksten die onderstreept werden door symbolische en expressieve gebaren.

Enkele citaten uit de show:


"Ik vraag genade voor de koning
die alleen boven de mensen staat,
als iedereen knielt..."


"De meeste genade voor onszelf,
opdat we niet genadeloos worden..."


Over zijn moeder:
" Tachtig jaar als een lappendeken aan elkaar, het patchwork over het leven..."


"Stem van jou en mij ,
 blijf ons nabij."

"Tranen kunnen schuilen in een regenbui..."



Met bloemen en applaus werd zijn optreden gevierd.
Daarna bood de organiserende vereniging een drink aan.

Zijn data:

HYSTRIX PRODUCTIES
Toon Hermanshof 9
4103 WN CULEMBORG

Nederland

info@keesvanderzwaard.nl
www.keesvanderzwaard.nl

Vertelling / woordenspel / te LIER

Felix TIMMERMANS, Liers Begijnhof, lino, uit: "Vrome Dagen", 1922.

VAN DEN WINTER

Een rijke juffrouw had een schoone hesp.

En ze zei tot de meid, een dom vrouwmensch:

"Hang ze weg, tot de winter komt."

Goed! dat werd gedaan; de hesp werd weggehangen.

Enige dagen kwam een bedelaar aan huis.

De meid kwam opendoen.

"Wat wilt ge?"

"Een aalmoes voor een arme man!"

"Hoe heet ge?"

"De Winter!".

't Was zijn familienaam!.

"Ha ha! gij zijt de winter?"

En de meid ging de hesp halen en gaf ze den bedelaar.

Doch, eenigen tijd daarna, werd de juffrouw gewaar, dat de hesp weg was.

"Waar is de hesp?" viel ze uit.

"Ik heb u gezegd, dat gij ze moest weghangen tot de winter kwam."

"Ik heb het gedaan, juffrouw!"

"Hoe! Gij hebt het gedaan? En ik zie dat ze weg is!"

"Wel ja, juffrouw; De Winter is hier de andere week gekomen en ik had hem de hesp gegeven!"

Toen kwam het uit.

Of de domme meid bekeven werd - dat kunt ge denken!

LIER                                            Is. Teirlinck

Medegedeeld door Jan Wouters, hoofdonderwijzer te Koekelberg - een lierenaar. De vertelling  (Van den Winter) is slechts éen der episoden van de algemeen verspreide vertelling van domme Trien of domme Lijn, die methaar deur op nen boom kroop, uit schrik voor de roovers (A.D.C.)
In: "Volkskunde", door Pol De Mont en A. De Cock, Gent/Deventer, 1897-98, p.83.

ZEI-GEZEGDEN: "Op schok met Uylenspiegel "

De volksmond heeft altijd eigen wijsheden en eigen humor gehad; maar dikwijls samen.
Onze oude zeispreuken zijn soms echte pareltjes van de Uylenspiegel geest, maar waar de laatste tijd de klad in zit.
Hoewel in het TV-programma "FC De Kampioenen" werd de figuur van Maurice ingevoerd en hij debiteert  geregeld een aantal zeispreuken.

Henri van Straten, Ulenspiegel. [12 houtsneden met Franse tekst getrokken uit de "Légende d'Ulenspiegel"). Antwerpe, De Sikkel, 1927. In: "Tijl Uilenspiegel Wereldburger", tentoonstellingscatalogus van 28/9 -31.12.1968, in het volkskundemuseum van de stad Antwerpen, catalogusnr. 150, p.33.

Hierbij een aantal:

"Veranderingen zijn geen verbeteringen,"
zei Elzeknop, en hij was nooit nuchter.


"Wij zijn een beetje uit onze weg," 
zei de duivel, en hij stond voor 't wijwatervat.


"Ik sta er voor in,"
zei de boer,en hij trok zelf de ploeg.


"Nu ben ik mijn gezag kwijt,"
zei Peerke, en hij had z'n arm gebroken.


"Ge weet weinig te vertellen,"
zei Trien Lameer tegen haren vent, en hij was zo doof als een kanon.


"Alles op z'n plaats,"
zei Looi, en hij stak z'n paraplu in z'n broekzak.


"'t Zal wel koelen zonder blazen,"
Zei Padde, en hij hield z'n wijf onder de pomp.


"Ik geloof aan spoken,"
zei Puk en hij bekeek z'n schoonmoeder.


"Alle hout is geen timmerhout,"
zei dikke Drommes, en hij viel door z'n bed.



Uit een oud krantenknipsel, waarschijnlijk rond 1947.

Expo: " WO I in onze contreien", Heemkring Molenijzer" Putte. opening 01.08.2014

 Op vrijdag 01.09.2014 opende de tentoonstelling over de "Grote Oorlog" om 19u30 te Putte in de Heemkring " Het Molenijzer". Het werd een stemmige bedoening die druk werd bijgewoond.

Rudi Leys voerde een prachtig re-enactement op over WO I.

Rudi was gekleed in de passende kledij om zijn evocatie kracht bij te zetten. Hij leefde zich in in de wedervarens van een "zekere" Emil Geysemans van de Soetewei. Het traject van de route die in het begin van de oorlog werd afgelegd werd beeldend beschreven. De beperkte militaire opleiding die ze in Fécamp kregen, de inlijving bij de karabiniers, de kwartiermuts met posthoorn, het leven in de loopgraven, de gasaanval, enz. werden met de nodige anekdotiek beschreven. Ook de omstandigheden het einde van de oorlog en de terugkeer kwam aan bod. Proficiat Rudi.












Daarna had Frank Seberechts het woord.
Hij bezag de wedervarens van WO I vanuit zijn gegevens als stamboomklimmer i.v.m. zijn familie.
Hij schetste de wrede Duitse opmars en de vlucht naar Nederland en hoe de Belgische soldaten daar behandeld werden. Het leven van ter plaatse (in België); daar had hij het vooral over hoe moeilijk ouders en kinderen uit de stad het soms hadden om te overleven. Hij verwees daarbij naar schoolkolonies en het kasteel "Boekenberg" (1917). Hij illustreerde met markante dia's. Deze uiteenzetting werd aandachtig gevolgd door de vele aanwezigen.

Daarna werd iedereen naar buiten geroepen op het binnenplein.

Een deel van het talrijk opgekomen publiek 

Hier wordt de "Last Post" geblazen door Paul Van Driessche.

Helemaal links zien we Robby Goovaerts, de cultuurbeleidscoördinator van de gemeente Putte, die de algemene leiding had. In het midden zie je een deel van enscenering van de tentoonstelling. Rechts P. Van  Driessche die de "Last Post" deed weerklinken. Daarna opende Fons Vekemans, de voorzitter van de Heemkring "Het Molenijzer" de tentoonstelling. Voor het bezoek aan de tentoonstelling werden de aanwezigen in twee groepen ingedeeld.

Daarna volgde nog een stemmige receptie met lekkere "oorlogs"hapjes.

Tussendoor werd ook de expo-brochure  uitgedeeld door vz en coördinator
 en ook kregen de deelnemers poppy's aangeboden met een boodschap.
De door Robby samengestelde brochure krijgt een eervolle vermelding.
De tentoonstelling is op zondag (vanaf 14 tot 20uur) nog te bezoeken tot eind september en op de andere dagen voor groepen na afspraak. Gesloten: 31 augustus 2014 wegens Putte kermis.

      VREDE VOOR IEDEREEN                       papavers                          NOOIT MEER OORLOG

Een gedicht / een lied per maand: Mozart draagt er één op aan zijn zus NANNERL (1784)

Wolfgang Amadeus Mozart                                                                 Wien, 18. August 1784

Brief an die Schwester NANNERL (lievelingsnaam)
                                   Maria Anna Walburga Mozart (1751-1929)
                                   Zij was vijf jaar ouder dan Wolfgang en muzikaal heel begaafd.

Ma très chère soeur!

Nannerl van Wikipedia.

Pots Sapperment(1)! Itzt ist es Zeit, dass ich schreibe, wenn ich will, dass Dich mein Brief noch als eine Vestalin antreffen soll! Ein paar Tage später, und - weg ist's! Meine Frau und ich wünschen Dir alle Glück und Vergnügen zu deiner Standesveränderung und bedauern nur van Herzen, dass wir nichts so glücklich sein können, bei Deiner Vermählung gegenwartig zu sein; wir hoffen aber, Dich künstiges Frühjahr ganz gewiss in Salzburg sowohl als in St.-Gilgen als Frau von Sonnenburg samt Deienen Herrn Gemahl zu numarmen. Wir bedauern nun nichts mehrer(2) als unserenlieben Vater, welcher nun so ganz allein leben soll. Freilich bist Du nicht weit von ihm entfernt, und er kann öfters zu Dir spazieren fahren, allein itzt(3) ist er wieder an das verfluchte Kapelhaus gebunden. Wenn ich aber an meines Vaters Stelle wäre, so würde ich es also machen: ich bittete(4) den Erzbischof nun (als einen Mann, der schon so lang gedient hat), mich in meine Ruhe zu setzen, und nach erhaltener Pension ging ich zu meinerTochter nach St. Gilgen und lebte dort ruhig. Wollte der Erzbischof meine Bitte nicht eingehen, so begehrte ich meine Entlassung und ging zu meinen Sohne nach Wien. - Und schicke ich Dir noch tausend gute Wünsche  von Wien nach Salzburg, besonders, dass Ihr so gut zusammen leben öchtet als wir zwei. Drumm nimm von meinem poetischen Hirnkasten(5) einen kleinen Rat an; denn höre  nur:

Du wirst in Ehstand viel erfahren,

was Dir ein halbes Rätsel war;

bald wirdt Du aus Erfahrung wissen,

wie Eva einst hat handeln müssen,

dass sie hernach den Kaïn gebar.

Doch, Schwester, diese Ehstandplichten,

wirst Du von Herzen gern verrichten,

denn glaube mir, Sie sind nicht schwer.

Doch jede Sache had zwo(6) Seiten:

der Ehstand bringt zwar viele Freuden,

allein auch Kummer bringt er.

Drum, wenn Dein Mann Dir finstre Mienen,

die Du nicht glaubest zu verdienen,

in seiner üblen Laune macht,

so denke, das ist Männergrille,

und sag: Herr, es gescheh dein Wille

bei Tag und meiner in der Nacht!

Uit: "Blick auf den Strom", Ein deutsches Lesebuch aus Österreich , W. Seidlhofer, Salzburg, 1960, p.34.

Zie noten tussen haakjes:

1. Potz Sapperment!: Ausruf der Überraschung. Verrassingsuitroep.
2. mehrer: mehr. Meer.
3. itzt: altertümlich jetzt. Verouderde vorm voor nu.
4. bittete: bäte. Smeken, smeekte...
5. der Hirnkasten: das Gehirn. De schedel, de hersenen.
6. zwo: zwei. Twee.

Het gedicht:

Gij zult in je huwelijk veel meemaken,

wat raadselachtig kan schijnen;

je zult het binnenkort door ervaring weten,

zoals Eva die te handelen had,

nadat zij beviel van Kaïn.

Zuster, ondanks alles zul je de huwelijksplichten

van uit uw hart graag verrichten,

geloof mij, zij zijn niet zwaar.

Iedere probleem heeft twee kanten:

de huwelijkse staat verschaft veel vreugde,

maar hij brengt ook zorgen mede.

Wanneer uw man een grauw gezicht opzet,

en je gelooft er geen schuld aan te hebben,

en hij een vervelend humeur heeft,

denk dan dat is weer één van die mannengrillen;

en besluit met , heer uw wil geschiede

tijdens de dag en de mijne in de nacht.

Omzetting: Harry F.E. Vermeir, 2 augustus 2014 te Sint-Katelijne-Waver

Mozart kon in elk geval beter muziek schrijven dan poëzie. Maar zijn raad is in elk geval niet mis.