DRESDEN een stad om van te genieten

IN OPBOUW

Verslag van het bezoek aan Dresden, tweede week van december 2012

"Stadtplan" DRESDEN. (1)

In het Noorden, langs de overzijde van de Elbe is nu de "Neustadt"

Zicht op Dresden onder de sneeuw. Vooraan zien we de Elbe en een aantal torens waarvan die rechts die van de "Hofkirche (18de eeuw) is.  Foto: H.F.E. VERMEIR

Dresden is ontstaan uit een oorspronkelijk Slavisch dorp (Drezdzany = houtvester); het was van 1485 tot 1917 de hoofdplaats van Saksen.
De stad telt meer den een 1/2 miljoen inwoners en het land  ca. 2 miljoen.
De Altstadt ligt op de kaart onder de Elbe en Neustadt ligt dan boven de Elbe.

De stad was voor WOII nog in redelijk goeden doen. In WOII was zij het centrum van belangrijke oorlogsindustrieën zoals ijzer- en staalindustrie, precisie apparatuur, chemische industrie, optische apparatuur, ... Tijdens de oorlog werden deze industrieën zwaar gebombardeerd, maar de historische stad bleef gespaard.
Bij het bombardement van de historische stad van 13 tot 17 februari 1945 werd de die stad in drie zware aanvalsgolven volledig vernield. 35 000 voor burgers verloren er het leven a.g.v. de wraakzucht van de Engelsen. De verliezers werden na de oorlog gestraft maar de overwinnaars...

Daarna kwam de streek onder het beheer van de Duitse Democratische Republiek en werd tot de "wende" door de Russen militair gecontroleerd.

De stad werd opgeruimd door de DDR en na de "wende" heropgebouwd.

Bernardo BELOTTO (Canaletto) maakte een aantal schilderijen van op de rechteroever van de Elbe, waaronder dit schilderij met de Augustusbrug(1748). Op de rechteroever is nog steeds de heuvel van waarop een aantal zichten werden geschilderd. De schilderijen waren een hulp bij de heropbouw van de stad. http://en.wikipedia.org/wiki/File:Dresden-Elbe-Augustusbr%C3%BCcke.jpg 

Op het schilderij ziet men links de Frauenkirche en rechts de Hofkirche.

De "Frauenkirche". Foto: H.F.E. VERMEIR

Op de foto zien we één van de vele kerstmarkten . Deze Lutheraanse kerk in barokstijl dateert uit de 18de eeuw. De volledig heropgebouwde kerk is vrij te bezoeken en is nog steeds indrukwekkend.

foto: H.F.E. VERMEIR

De kerk ziet er als een prentje uit. Het was en is nog steeds een prestige gebouw waar vooral vele concerten worden uitgevoerd. Voor de kerk staat Luther in volle glorie.

Andere bezienswaardigheden:

De ZWINGER

De "Zwinger ", een barokke lusthof uit de 18de eeuw. Foto: H.F.E. Vermeir

                                                                              

De Zwinger is een goed voorbeeld van de laat-barokke bouwstijl. De Zwinger werd gebouwd in de ruimte tussen de voormalige stadsfortificaties; de naam betekent 'tussen de muren'. Het complex is opgetrokken rond een grote binnenplaats die oorspronkelijk werd gebruikt voor toernooien, parades en feesten. Rond de binnenplaats werden paviljoens en poorten gebouwd. August de Sterke (1670-1733), keurvorst van Saksen en tevens koning van Polen, was de opdrachtgever. Architect Matthäus Daniel Pöppelmann (1662-1736) en beeldhouwer Balthasar Permoser (1651-1732) werkten samen aan de bouw. Halverwege de negentiende eeuw werd aan de noordoostzijde van de Zwinger, aan de Theaterplatz, naar ontwerp van Gottfried Semper de Gemäldegalerie Alte Meister gebouwd. Tijdens het interbellum werd het complex gerestaureerd op aanwijzing van barokkenner en architect Cornelius Gurlitt. Tijdens het bombardement op Dresden in 1945 werd de Zwinger zwaar beschadigd. De restauratie van de Zwinger begon direct al in 1945 onder leiding van Hubert Georg Ermisch. Hij werd opgevolgd door de architecten Max Zimmermann en Arthur Frenzel die de restauratie tot 1964 leidde. Tussen 1989 en 1990 werd de Kronentor gerestaureerd. De oostvleugel van de Gemäldegalerie werd in 1956 heropend, terwijl de westvleugel pas in 1960 gerestaureerd was. (2)

De Brülsche Terasse langs de Elbe met een museum. Foto: H.F.E. VERMEIR

Het zicht langs de Elbe met zicht op de oude stad was werelderfgoed, maar omdat ze er een moderne brug bijbouwden werd dit teruggeschroefd.

Hier een wat speciale foto van de brug. Gefotografeerd aan de Elbe langs de kant "Neustadt".

Foto: H.F.E. VERMEIR

Er komt een tweede deel.

Rechts boven bij de eerste link verneem je nog meer over Dresden.

Referentie:

"Sachsenbummel" saxacon dmc, www.SACHSENBUMMEL.be (1)
http://nl.wikipedia.org/wiki/Zwinger (2) 

Kerstconcerten: Graaf d'Elissem ONZE-LIEVE-VROUW-WAVER en ST.-Catharinakerk SINT-KATELIJNE-WAVER

te St.-Katelijne-Waver op 15.12.2012 

te Onze-Lieve-Vrouw-Waver op 26.12.2012

Geschiedenis van de Gemeente SINT-KATELIJNE-WAVER en z'n deelgemeente(n) in AFLEVERINGEN

IN OPBOUW

Deel 1

SINT‑KATELIJNE‑WAVER   2860

¨           arrondissement Meche­len; provincie Antwerpen

¨           deelgemeenten: Elzestraat, Katelijne(centrum), Onze‑Lie­ve‑Vrouw‑Waver,

            Pasbrug-Nieuwendijk, 

            Sint‑Katelijne‑Wa­ver

¨           3612 ha; 19575 inwoners (1.1.2006); meer dan 20000 inwoners sedert 2010.

Onze‑Lieve‑Vrouw‑Waver 2861  deelgemeente

¨           waver = onvaste moerasgrond, of kronkelend water

¨           Wave­raar, Wavers; de spotnaam: de “hovaardige” waveraars

¨           4700 inwoners

¨           1531 ha; vlak, 8 à 20 m

¨           Bus Stadslijn 3 : Muizen – station Mechelen – Elzestraat – station St.-Kat.-

            Waver – Katelijne – O.L.V.-Waver, heen en terug, elk uur één bus, niet op

            Zon- en feestdagen.

¨           woondorp; landbouw, groenteteelt

Kaart uit de brochure Open MONUMENTENDAG zo. 14 september 1997.


GESCHIEDENIS

De parochie dateert uit de 11de eeuw. Het dorp was bezit van de familie Berthout en maakte deel uit van het land van Mechelen. Het leed in de 16de, 17de en 18de eeuw onder godsdiensttroebelen en militair geweld.

BEZIENSWAARDIGHEDEN

­Vanwege de vele torens van het klooster en de school van de Ursulinen en de Onze‑Lieve‑Vrouwekerk wordt Onze‑Lie­ve‑Vrouw‑Waver ook Torekenswaver genoemd.

Burgerlijke gebouwen

Naast de kerk ziet u het neogo­tische raadhuis dat ook in 1921‑1922 werd heropge-bouwd door provinciaal bouwmeester E. Careels. Ir.-arch. Jos Serneels restaureerde het in 1994/1995 binnenin, tot cultureel dorpshuis met ‘spraakmakende’ kleuren.

Het instituut van de Ursulinen, 1840‑1841, in de Bosstraat, vormt een opvallend ge­heel.

 De Wintertuin van ca.1900 is een juweel uit de art nouveau met metalen koepel en gebrandschilderde glasramen: zonsopgang en zonsondergang. Sinds 1987 is de tuin als monument beschermd. De schoolgebou­wen lijken op een Engels colle­ge. Zoals ze er nu uitzien, werden ze door archi­tect Careels na de Eerste Wereld­oorlog herbouwd in een elegan­te stijl. Binnen bevinden zich een pianogalerij, een Kongozaal en een refter met geschilderde medaillons naar de fabels van La Fontaine. Ook de faunaverza­meling onder het dak is uitzonder­lijk. De kloosterkerk werd in 1909 volgens de plannen van architect Careels in een represen­tatieve stijl gebouwd. De tuin bevat een aantal zeldzame bomen en planten.

Ook zijn er nog een aantal hoeven ‘in goede conditie” te vinden: de Kempische stalwoning Sandhoeve uit de 18^de eeuw aan de Mechelbaan 33; de spookhoeve  ’t Slaapt in ’t Stro (1734) Mechelbaan 102, vroeger buitenverblijf van de Mechelse familie de Ruijsschen, graven van Elissem, baronnen van On­ze‑Lieve‑Vrouw‑Waver. Hun wapen vinden we op de pomp op het dorpsplein. De huidige eigenaar renoveerde ze in 1994.

Het Schrans aan de Kruisweglei, ten oosten van het dorp, in de buurt van het Zuurbos, is een hoog herenhuis met traptoren­tje, omgevormd tot hoeve. Ze is eigendom van de gemeente.  De schuur werd gerestaureerd

De sporthal tussen Wavervelden en Kerkhoflei werd gebouwd door de vzw Bruultjeshoek; ze is sinds 1994 open.

Foto: H.F.E. VERMEIR 2012.

Referentie:

H.F.E. VERMEIR, " Sint-Katelijne-Waver Onze-Lieve-Vrouw-Waver", in: Gids voor Vlaanderen, Toeristische en culturele gids van de Vlaamse Gemeenten, Lannoo, Tielt, 1995, p. 1008 e.v.

H.F.E. VERMEIR, " Sint-Katelijne-Waver Onze-Lieve-Vrouw-Waver", in: Erfgoedbibliotheek van de Belgische gemeenten Antwerpen, Lannoo, Tielt, 2008, p. 309 e.v.

"De blinde vlek" - Kat en Muis -

"De blinde vlek", uit: "Gij en de Kunst", van W. WAETZOLDT, Amsterdam, s.d.,  p.43.

 Het is de bedoeling dat men het linkse oog sluit, en het rechtse oog fixeert op het het linkse oog van de kat; daarna is het de bedoeling de afbeelding tot op ca. 20 cm van het eigen rechtse oog te brengen, zonder het linkeroog van de kat los te laten, op dat ogenblik verdwijnt de muis. Zij is dan terecht gekomen op de z.g. "blinde vlek", dat is de plaats waar de gezichtszenuw uitkomt.

Het beeld dat wij op ons netvlies opvangen staat omgekeerd, maar in ons gewoon zien hebben we daar geen last van. Die verandering gebeurt in de hersenschors zodat het beeld weer overeind komt. De kijkende mens merkt niet op dat twee platte beelden op het netvlies tot één geheel versmelten en er zo een driedimensionale  ruimte ontstaat.

Het komt niet in ons bewustzijn op dat een gedeelte van ons oog niets  ziet, n.l. de plek dichtbij het punt waar de waarneming juist het duidelijkst is, waar n.l. de gezichtszenuw in de oogbol treedt, de z.g. blinde vlek.

Van Kerstmarkt tot Champagnegebeuren....Mechelen: SERVUS , BEGIJNHOF , Pastoraal Centrum

Daar de zogenaamde Kerstmarkt van Mechelen alles behalve uitblinkt door Kerstsfeer maar wel van drinkgelagen, fastfood, en de verkoop van alles wat men zou kunnen denken,... men wane zich soms op een gewone zaterdagse markt, wat de goederen betreft.

Daardoor ontstonden initiatieven die het begrip Kerstsfeer in een serenere context weten te benaderen:

Op 30/01/02.12.2012 liep in het Pastoraal Centrum te Mechelen, in de kapel van het gebouw een stemmige tentoonstelling over kerststallen. Ik laat u enkele  foto's zien:

Paul Willems, Wassen kerstbeelden, www.wpa-kerstbeelden.be 

Herders ontvangen de boodschap.

Een Liggende Maria kwam al voor  ca. 1382 in "Très Belles

Heures du Duc de Berry."






SERVUS zette ook een Kunstmarkt op. Zie hieronder.

         

Ook het  Groot Begijnhof en Brouwerij Het Anker hebben aanbod.

'n Gedicht: NOORD & ZUID van Paul Claes

NOORD en ZUID


Het Noorden laat de doodsklok luiden
over de luiaards van het Zuiden.

Rondbuikige Amerikanen

verbannen magere Mexicanen.

Welvarende Europeanen
verdrijven arme Africanen.

De kapitalistische graaiers

beschuldigen de armoedzaaiers.

Parijs kijkt in la douce France
neer op de povere Provence.

De Lombardijse Italiaan

misprijst de kleine Siciliaan.

De Noord-Atlantische bankier
beschimpt de Griekse kruidenier.

De hardwerkende flamingant

vervloekt de Waalse lanterfant.

Noord tegen Zuid, Zuid tegen Noord.
De vrede heeft het laatste woord.

Paul  CLAES

Verschenen in: Knack, nr. 31, 1/7 augustus 2012, p.15.

Een gedicht dat te goed is voor deze wereld.

Behalve de laatste lijn die lijkt me wel wat gewrongen.

NOVEMBER: benaming, iconografie, weerspreuken, dagen van de maand.

DE BENAMING

In de Romeinse tijd gebruikte men novum  en in het Frans "neuf". Deze woorden betekenen elk negen. November is in onze telling de elfde maand; maar was in de Romeinse periode de negende maand.

Vandaar klinkt het zo in de Comptoiralmanak:

Ik wierd november, dat is 't negenste genaemd,
en of ik d'elsfste ben, nog heet ik onbeschaemd,
                       de negenste.

Bij de Romeinen  was de maand gewijd aan Diana, de godin van de jacht.
Bij ons, maar later, werd de maand gewijd aan Sint-Hubertus, de patroon van de jagers.
November is ook de Jachtmaand.

Brussels wandtapijt, De everzwijnjacht, wol en zijde, verz. Nationale Bank van België, 2de helft 16de eeuw.(1)

Het tapijt werd vervaardigd in het atelier  van Frans Geubels (ca. 1521 - ca. 1585)  naar een ontwerp toegeschreven aan Barend van Orley (ca. 1488 - 1541).
Centraal in de boord, bovenaan, staat de boogschutter, als teken voor de maand november.
We zien een jachttafereel waarbij een everzwijn wordt besprongen door razende honden. In het midden wordt het dier al gebraden.


Andere benamingen: Allerheiligenmaand, Zieltjesmaand, Slachtmaand, Bloedmaand, Smeermaand ( in deze maand waren vele teerfeesten, bijvoorbeeld de muziekmaatschappijen  met als patrones St.*Cecilia deden dit rond 22 november), Windmaand, Nevelmaand, Wintermaand en Sprokkelmaand.

DE ICONOGRAFIE

Prent van de maand NOVEMBER  uit "Les trés Riches Heures du Duc de Berry."(1403-1416)

De afbeelding voor november is, afgezien van het typerende halfrond bovenaan, van de hand van Jean Colombe, die het getijdenboek, dat na de dood van de hertog en van de gebroeders van Limburg onafgemaakt achterbleef, in opdracht van Karel I van Savoye aanvulde. Er is een opvallend verschil in stijl met de overige kalenderpagina's. Dit verschil is niet alleen toe te schrijven aan de werkwijze van de kunstenaar, maar ook aan de veranderende smaak van de kunstenaars en de kunstbeschouwers.
In vergelijking met de overige kalenderpagina's valt onder meer op dat hier geen grootse afbeelding staat van een van de geliefde kastelen van de hertog. De kleurstelling is ook minder uitbundig dan in de andere platen.

Centraal in de illustratie staat een zwijnenhoeder. Hij staat op het punt een tak in de bomen te gooien, zodat de door de dieren geliefde eikels omlaag zullen vallen. Zijn hond houdt toezicht op het tafereel. Op de achtergrond zijn andere boeren in het bos te zien, die eveneens hun varkens hoeden.

In het hemelgewelf bovenaan is centraal de zonnegod Helios in zijn zonnewagen uitgebeeld, met links van hem het sterrenbeeld "Schorpioen" en rechts "Boogschutter".

Het Breviarium Grimani is een brevier uit de 16e eeuw (1510-1520), bewaard bij de Bibliotheca Marciana als cod. Lat. I,99

We zien op de achtergrond torens, kastelen en muren. De prent beeldt de jacht uit op een realistische wijze. Het hert wordt in bedwang gehouden door de honden en de jachtopziener. De heer van de jacht heeft er maar zijn speer in te planten. Het was één van de laat-middeleeuwse gebeurtenissen, evenals toernooien, waarbij bijna alles vooraf vastlag en waarbij helemaal geen heldendaden te pas kwamen.

GEZEGDEN, (WEER)SPREUKEN, GEVLEUGELDE WOORDEN

In november hard begin
In den winter zoet gewin.

November, streng en koud,
Zich niet lang staande houdt

Als 't in November 's morgens broeit,
weet dat de storm 's avonds loeit.

Geeft Allerheiligen zonneschijn,
Dan zal het spoedig winter zijn.

Op Sint-Martijn
slacht de boer zijn zwijn!

Zo 't loof niet valt voor Sint-Martijn
Dan zal 't een harde winter zijn.

Sint-Elisabeth doet verstaan
Hoe de winter zal vergaan.

Mooi weer op deze dag, zachte winter;
gure wind en sneeuw op haar feest voorspellen een krakende winter.

DAGEN VAN DE MAAND
01. Allerheiligen.
02. Allerzielen.
03. Sint-Hubertus, de patroon van de jacht.
11. Sint-Maarten. ( zie op 11 november 2011 in deze blog) Men spreekt van een Sint-Maartenszomerke.
19. Sint-Elisabeth van Hongarije.


Referenties:

Roger BINNEMANS en Ria FABRI, Beroepen en Ambachten in de Kunst, Soubry, 1990, p.13.(1)
Gust MÜLLER,  Van Nieuwjaarsochtend tot Oudejaarsavond, Goede Pers, Averbode, s.d., p. 100.
André VER ELST , Folkloristische Tijdspiegel voor België, Brussel, s.d., p.272.
Adolf ULENS, De Tijd in de Folklore, Brecht, 1931, p.73 e.v.

een vertelling: "Het zoontje van Langen Wannes"

Rond de jaren 1950 en later vertelde mijn moeder Martine Dierick, afkomstig van Lebbeke(Dendermonde), die in het begin van WOI geboren werd en 95 jaar werd, het volgende:

HET ZOONTJE VAN LANGEN WANNES

" Nolleken een kleine boerenjongen, moest voor de eerste keer, in plaats van zijn moeder, in de stad naar de markt gaan.

- Luister wel, zei de moeder, en onthoud goed wat ge moogt zeggen: eerst zullen ze u vragen wie gij zijt, en ge zult antwoorden: het zoontje van Langen Wannes.

- Goed, zei Nolleken.

- Daarna zullen zij u vragen waarmee gij naar de markt gekomen zijt, en ge zult antwoorden: een koppel kiekens.

- Ik heb het verstaan, moeder, zei Nolleken.

Gallus post gallinam. Zie http://la.wiktionary.org/wiki/gallus en http://nl.wikipedia.org/wiki/Gallus_gallus.

- Dan zullen ze u geld bieden, en gij zult zeggen: dat is niet genoeg, doet er nog zoveel bij. Zult gij dat allemaal goed onthouden?

- Ja, zei Nolleken, ik zal 't niet vergeten. 

Aan de stadspoort gekomen zag Nolleken twee mannen staan met zilver op hun klak en op hun kleren, en die vroegen hem:

- Manneken, wat hebt gij daar in uwen korf?

- Het zoontje van Langen Wannes, zei Nolleken.

- Met wie houdt gij hier de zot?

- Met een koppel kiekens, riep Nolleken.

- Wacht een beetje, zei één van de mannen, ik zal u een dozijn oorvegen geven.

- Dat is niet genoeg, zei Nolleken, doet er nog zoveel bij.

Corn. en Vervi.

In: Almanak, Onze-Lieve-Vrouw van het H. Hart, Borgerhout-Antwerpen, 1903, p.26.

Het Nolleke kende alle teksten goed uit het hoofd maar in de omgekeerde volgorde.
Het gaat hier om een boerenjongen...Natuurlijk of niet?
Er worden hier ook wel een aantal geplogenheden  uit ca. 1903 in de belangstelling gebracht.
Het gebruik van bijnamen/roepnamen: Lange Wannes..
Hoe de prijs van een "koppel" (twee) kippen bedongen werd op een markt.
Het geven van oorvegen aan kinderen.

Het gaat hier om de "Omgekeerde Wereld". Ik publiceerde daar hier over in één van de voorgaande artikels.

comics - cartoons - beeldverhaal - F.M.HOMARTY

   GEVOLG VAN ONGELIJKHEID

Dat was de tekst die onder de vier prenten stond.
In: almanak, Onze-Lieve-Vrouw van het H. Hart voor het jaar 1903, Borgerhout-Antwerpen, p.78.
De tekenaar vermeldt rechtsonder zijn initialen(?) F.M.H.omarty(?).

In de uitgave is niets te vinden over deze persoon.
In de prenten zien we in de achtergrond de vordering van de wagen in het landschap.
Het kerkdorp op de horizon verandert van klein naar groot.
De wegwijzer aan de splitsing van de wegen wordt van klein groot en verdwijnt dan.
De hoede van de man met korf is duidelijk een exponent van het wedervaren van de dikke man.
Er is ook de tegenstelling dik/mager.

De onderkast bij de prenten lijkt me niet origineel te zijn en is er bijgevoegd door de uitgevers van deze almanak.

Nog een mopje uit dezelfde uitgave, p. 166:

ZEER BELEEFD

Juffrouw komt in gesprek met de tuinman en zegt:
"Gij neem het mij toch niet kwalijk dat ik elke dag in uw tuin wandel?"
"O, helemaal niet juffrouw, kom maar elke vrije dag, dan moet ik hier geen vogelverschrikker zetten!"

OPEN SCHOOL: "Mijn tantes uit Gent", film over Marokkaans leven in België

Verleden week kregen we tijdens de les "Geschiedenis en actualiteit" te Mechelen deze film te zien.
Hij leek mij wel frappant daar de film een   beeld geeft van de immigratie in onze huidige maatschappij.
Eerst wil u toch enkele gegevens bezorgen van twee sites.
Daarna enkele markante gezegden uit te film die het overdenken waard zijn.

--------------------------------------------------------------------------------------------



http://www.gentblogt.be/2011/06/21/mijn-tantes-uit-gent

FILMPREMIERE Mijn tantes uit Gent

Film

Gezinnen, Senioren, Volwassenen (18+)

17.12.11

Een documentaire van Sofie Hanegreefs & Jelle Janssens over de migratiegeschiedenis van 3 Marokkaanse zussen.

عماتي من مدينة خنت

Mijn tantes uit Gent is een  documentaire film die de migratiegeschiedenis vertelt van drie vrijgevochten Marokkaanse zussen die in de jaren '70 als één van de eerste jonge vrouwen het avontuur aangingen om op zoek te gaan naar een beter leven in België.

Oorspronkelijk migreerden de zussen om bij Vlaamse families als kindermeisje aan de slag te gaan. Jemâa, de oudste, diende jarenlang trouw haar Vlaamse familie tot het tot een pijnlijke breuk kwam. Hoewel ze bijna blind is, straalt ze een onuitputtelijke levensvreugde uit waarbij ze de blik steeds op de toekomst gericht houdt. Saâdia is de jongste en meest rebelse. Ze is niet op haar mondje gevallen maar draagt het hart op de juiste plaats. Ze is al jaren met een Vlaamse man getrouwd en zet zich actief in als vrijwilliger in haar parochie. Het leven van Fatima staat dan weer in het teken van aloude plichten en tradities. Zij lijkt nog het meeste heimwee te hebben naar de lang vervlogen tijden in Marokko.

Wanneer de zussen een reis naar hun geboortedorp ondernemen, wordt echter duidelijk dat ze zich daar niet meer helemaal thuis voelen. De indruk groeit dat Jemâa, Fatima en Saâdia in een tweestrijd zitten. In België blijven ze migranten en voor Marokko zijn ze intussen te Westers.

Mijn tantes uit Gent is een familiekroniek die de uiteenlopende levenswandel van de zussen op een ontroerende maar rake manier schetst. De zussen brengen hun verhalen met de nodige relativerende humor en blijven ondanks hun moeilijkheden erg optimistische en sterke vrouwen die elk op hun eigen manier het beste van hun leven willen maken, los van afkomst of cultuur. http://www.mas.be/MAS-NL/Publicatiekanalen/Stad/Musea/

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MARKANTE GEZEGDEN

"Marokko is niet bereidt om de immigranten terug te integreren in Marokko, maar wel om er van
   te profiteren als staat [op de kap van België],
   langs Marokkaanse banken, de export en de valuta."

"Onze handen zijn onze ogen."

 Ik zie ze in de film geen sluier dragen.

 "Verdraagzame mensen worden als dom en naïef bekeken door de maatschappij."

  "In Marokko zie ik mijn kinderen niet,

    in België zie ik ze dagelijks."

 Ze herkennen in Marokko hun eigen verleden niet meer.

 Knap en genuanceerde verfilmd. De tussenbeelden zijn soms van een uitzonderlijke  
 schoonheid en betrokkenheid.

OKTOBER maand: betekenis, iconografie, weerspreuken e.a.

zie bij referenties: (8)(p.90)

DE BENAMING

Oktober: de tiende maand van het jaar, was bij de Romeinen de achtste zoals de betekenis van octo=acht. De maand maart naar de oorlogsgod Mars was de eerste.

Ik was de  achtste, als meert de eerste was,

en dus was toen mijn naem oktober, mij van pas.

(uit de Comptoir-almanak)

Oktober werd door de Romeinen aan Bacchus toegewijd, de god van de wijn en de overvloed.De Saksers onder Karel de Grote noemden het Windummemonath of Wijnoogstmaand. Naast de wijn  was het ook de maand van de koude bij de Saksers.
Na het verdwijnen van de druiventeelt in Vlaanderen kreeg oktober de naam Zaaimaand.Daarnaast kwamen voor: Reuzel-(6), Rosel- of Ruselmaand, verwijzend naar het slachten.
Daar in deze maand nogal wat eikels voorkomen sprak men ook over Eikelmaand.Andere benamingen: Herselmaand of Aarzelmaand verwijzen naar het korten van de dagen en naar het schijnbaar aarzelen van het jaargetijde.
Christenen noemden het wel eens Rozenkransmaand.

HET ZAAIEN
Het zaaien stond in verband met bijgeloof: alle dagen van de week waren niet even geschikt.
De laatste volle week van September mocht niet gezaaid worden; dit is de springweek, dan spring het graan uit de grond op. Men mocht geen graan zaaien rond  het feest van Sint-Katrien. Drie dagen voor en drie dagena Sint-Katriensdag zijn het de borteldagen, waar het volk schrik aan heeft." Bortelen en springen hebben hier waarschijnlijk dezelfde betekenis. (2)(p.93)
Het zaaigraan  diende bereid en gewijd onder het lezen van het Sint-Jansevangelie.
Het zaaien zelf moet al zwijgend en al biddend te gebeuren.(3)(p.71)
Zo te zien toch nogal wat taboes.

DE ICONOGRAFIE 

De maand OKTOBER uit "Les trés Riches Heures du Duc de Berry"

Gebouwen: In de achtergrond het Louvre, het nieuwe koninklijk paleis in Parijs. Het was een burcht gebouwd voor  Karel V, door Raymond du Temple. Het werd het  officieel ambtelijk verblijf in 1364. Het gebouw bestaat niet meer. We merken de vele torentjes; het doet ons denken aan het kasteel van Chambord.
Activiteiten op het land: Het land op de voorgrond van de afbeelding is omgeploegd en een boer is met een eg bezig de akker voor te bereiden voor het nieuwe zaaigoed. De eg is met een steen verzwaard, om de messen dieper in de grond te laten snijden. Een landarbeider is aan het zaaien volgens de regels van de kunst. Vooraan staat de zak met zaad. De ekster zijn van de partij om pieren en zaden te pikken, alhoewel  er dunne lijnen gespannen zijn om vogels dat te verhinderen. Verderop staat een vogelverschrikker met boog. Langs en op de rivier zien we enige activiteit met boten en mensen die langs de oever wandelen.

In het hemelgewelf bovenaan is centraal de zonnegod Helios in zijn zonnewagen uitgebeeld, met links van hem het sterrenbeeld weegschaal en rechts schorpioen.(8)

De maand oktober uit het Brevarium van koningin Isabella of Castillië(1451 - 1504). .

(links)
We zien op het tweede plan de bewerking van het land.
Vooraan worden de varkens gevoerd langs plaatsen met eikels.
We zien rechts bovenaan een schorpioen.
De flora op de voorgrond is nog heel groen, terwijl de hoge bomen in de achtergrond bijna bladerloos zijn. De lucht is bevolkt met jagende vogels.





GEZEGDEN, (WEER)SPREUKEN, GEVLEUGELDE WOORDEN....

Ik was de achtste, toen meert de eerste was,

En dus was toen mijn naam, october, mij van pas;

Ik kom met regen en een groot gedruys van winden,

Pas op uw dijk en dak, eer ik die kom verslinden.(1)

De achtste maand van de Romeinen heette, toen er nog druiven op onze heuvelhellingen in de open lucht geteeld werden : WIJNMAAND. Later werd het ZAAIMAAND.

Zaait de rogge dat zij stuift,

Zij zal dragen dat zij buigt;

Zaait de tarwe dat zij plakt,

Zij zal dragen dat zij zwakt!(1)

't Zaaien moet gebeuren op het juiste ogenblik, daar hadden we het hierboven reeds over. Maar toch, wie een voordelige oogst wilde zaaide met wassende maan, d.w.z. tijdens de overgang van het eerste kwartier naar halve maan.

Wie met Lucas(18 oktober)  rogge zaait,

't Jaar daarop met genoegen maait.(5)(p.92)

Oktober moet evenals maart 12 schone dagen, de zogenaamde Kranenzomer geven.

Oktober weêr,

Maart weêr.

of
Warme oktoberdagen, 

Februari vlagen.

en
Hangen nog aan de bomen de blaren,

't duidt een strengen Winter aen.

of
Oktober met groene blaren,

duidt een strengen Winter aen.

of
In oktober veel regen

Is ook al een zegen.

Is het koud in oktober, dan zullen er geen rupsen zijn.(7)(p.72)

DAGEN VAN DE MAAND
1 oktober: Sint-Bavo vandaar Bamis(Bavomis). In Vlaanderen(graafschap) werd op die dag de huis- en landpacht betaald.(4)(p.72)
 In Oost-Vlaanderen werd het zo geformuleerd:

Daar zijn twee kwa getijen in 't jaar,

Zei boer Naestens,

Pasen als men moet zeggen,

En Baumesse als men moet leggen.

In Sommige streken van Antwerpen, in Brabant en Wallonië moesten de "Bamishuurgelden" herbetaald worden op St.-Andries d.i. 30 november.

2 oktober: de dag van de Engelbewaarder, een 15de eeuws gebed:

'Avonds, als ik slapen ga,

Volgen mij veertien engeltjes na:

Twee aan mijn hoofdeind,

Twee aan mijn voeteneind,

Twee aan mijn linkerzij,

Twee aan mijn rechterzij,

Twee die mij dekken,

Twee die mij wekken,

Twee die mij wijzen,

Naar  hemelse paradijzen.

Tot vijf jaar geleden reciteerde mijn vrouw die bij het slapengaan van de kleinkinderen met de nodige gebaren naar de vernoemde lichaamsdelen.

Op 2 oktober 1869 werd Mohandos Koramshand GANDHI geboren, de Mahatma - de grote ziel -de leider van geweldloos verzet in Voor-Indië. Hij ijverde voor de lotsverbetering van de Indiërs en nam in 1914 de leiding van de passieve weerstand, door: burgerlijke ongehoorzaamheid, het weigeren van belastingen te betalen, het weigeren van burgerlijke en militaire ambten, en de boycot van Engelse scholen, koopwaren en het zoutmonopoly.

Op 18 oktober 1931 overleed op 85-jarige leeftijd Thomas Alva EDISON. Hij begon zijn loopbaan van uitvinder op 12-jarige leeftijd. Hij verkreeg 1330 brevetten, waaronder de voornaamste de verbetering van de Belltelefoon  en het ontwikkelen van de fonograf en de elektrische gloeilamp.

28 oktober 1466 werd te Rotterdam Desiderius ERASMUS geboren. deze scherpzinnige geest schreef o.a. "De Lof der Zotheid", de rol van de dwaasheid in onze wereld.

Referenties:
Gust MÜLLER,  Van Nieuwjaarsochtend tot oudejaarsavond, Goede Pers, Averbode, s.d. (5)+(8)

Adolf ULENS, De Tijd in de Folklore, Brecht, 1931.(2)+(3)+(4)+(7)

Om. VAN 't VENNEKEN, "Weerklapper", in: dit nieuw seizoen herfst, Lannoo, Tielt, 1946, p.69.(1)

http://nl.wikipedia.org/wiki/Tr%C3%A8s_Riches_Heures_du_duc_de_Berry

reuzel: uitgesmolten varkensvet.(6)