Heemkunde Gouwtijdschrift 2019/1 Provincie Antwerpen

in opbouw

 Inhoud

"Het land tussen Kerstmis en Pasen" van Ludo Helsen

“Voorzitter ,” zei de man die bij me had aangebeld terwijl ik de deur opende en hem binnenliet. “ Voorzitter , ik woon nabij een van jullie kleine musea en soms schrijf ik wat ideeën en indrukken bij elkaar en wanneer ik ze mooi vind lees ik ze voor aan de bibliothecaris van ons dorp en die zei bij mijn laatste teksten dat ik die toch eens zou moeten publiceren”. Ik keek hem aan : “en dan ? Waarom kom je er hier mee aan? Wij geven geen belletrie uit .”
“Jullie geven toch een tijdschrift uit? “ repliceerde de man.
“Ja , “ antwoordde ik , “ maar dat gaat over vroeger , over zaken uit het verleden , over het beleid van vroeger...”
“ Wel , daar gaat mijn tekst over , over vroeger , het beleid van vroeger, want iets van drie maanden geleden is toch ook reeds vroeger?
Ik,bekeek de tekst die hij me gaf . Ik las langzaam :
Het land tussen Kerstmis en Pasen!     .......

(verder lezen in het bovengenoemde tijdschrift, te bestellen : lenhthuis@hotmail.com)

"Jozef Weyns en Bruegel - Het rookhuis en het wafelijzer"

 Willy Bens  en Katelijne Weyns

In juni 2017 nam de vzw Speelbergen-Heem-Dr Jozef Weyns deel aan de ‘Heemkunde Zondagen’, georganiseerd door Heemkunde Gouw Antwerpen, onder de titel ‘Haard en Heem, over lang vergeten huisraad en betovergrootmoeders gerechten’. Dit ging door op het domein Ter Speelbergen, Peredreef 5 te 2580 Beerzel-Putte, het landhuis door Dr jozef Weyns ontworpen en gebouwd, nu de thuishaven van vzw Kempens Landschap.

De wetenschappelijke basis van de tentoonstelling vonden wij in het levenswerk van Dr Jozef Weyns ‘Volkshuisraad in Vlaanderen’ en in zijn overige publicaties.

Verschenen in het Gouwtijdschrift 2019/1, p.3

In de haarden hebben we haardgerief tentoongesteld en op de zolderhal hing de volledige haaluitrusting van de Kempen omhoog, zoals afgebeeld in Volkshuisraad in Vlaanderen, deel I, Haardgerief, Hfdst. 1 blz. 31-33 en blz. 118.

(vervolg in het voornoemde tijdschrift)

"Wijnegemse heemkundigen effenen het pad voor nieuwe Bruegelinterpretatie"

Leo Spaepen

‘Leve heemkring Jan Vleminck!’

Zo schreef de VRT-nieuwsdienst op 15 september 2018 boven een bericht op zijn website. Ook in een filmpje op www.bruzz.be en in de gedrukte pers werd de Wijnegemse heemkring, en vooral Raymond Correns (1922-2016), volop in de schijnwerpers geplaatst. De reden? Een medewerkster van het Brusselse Museum voor Schone Kunsten, Tine Meganck, kondigde een nieuw boek aan waarin ze, zich baserend op onderzoek van Wijnegemse heemkundigen, de stelling verdedigde dat De Volkstelling te Bethlehem eigenlijk een cijnsinning in Wijnegem voorstelde en dat dit beroemde paneel van Pieter Bruegel de Oude bovendien was besteld door Jan Vleminck, de ‘patroonheilige’ van de lokale heemkundige kring.

Bij zijn stichting in 1964 had de Wijnegemse heemkring inderdaad de naam aangenomen van deze rijke Antwerpse koopman, bankier, factor van de Spaanse koning Filips II en Neolatijns dichter uit het midden van de zestiende eeuw (+1525-1568). Jan Vleminck had zijn ‘hof van plaisantie’ gevestigd in een kasteel dat zijn grootvader in 1530 had laten bouwen in het huidige gemeentepark en verkreeg de titel ‘heer van Wijnegem’. Van zijn renaissancekasteel, dat rond 1845 werd afgebroken, rest vandaag alleen nog het voorgebouw met duiventoren, de zogenaamde Vlemincktoren. 

(vervolg in het genoemde tijdschrift)

Onze maatschappij in beeld

IDENTITEIT

Lodewijk Weyns

In Beerzel zeggen ze ‘gelak ge za, zaare’, zoals ge zijt, zo zijt ge.

Aan de mensen die mij als psychiater consulteren, herhaal ik meermaals dit Beerzels gezegde en voeg er aan toe dat deze spreuk boven de ingangsdeur van mijn praktijk staat, bij wijze van spreken. Dit gaat over identiteit en daar heeft ieder mens recht op, niet alleen die van Beerzel.

In het spoor van mijn vader, noem ik mij vanzelfsprekend een heemkundige.

In de heemkunde draait het om identiteit.

Mijn omgeving, familie, voorouders, dorp, stad of streek en land maken mij tot wie ik ben.

In de psychiatrie zegt men het zelfde: genetische factoren en omgevingsfactoren bepalen het zijn van de mens, maken zijn identiteit. Identiteit is geen statisch begrip C.G. Jung spreekt over het individuatieproces: tijdens zijn leven heeft de mens nog een hele weg te gaan om te worden wie hij uiteindelijk is. Het leven geeft hiertoe heel wat aanzetten door al de wederwaardigheden die een mens tegenkomt of veroorzaakt en door onbewuste drijfveren die ons meer dan vermoed verwikkelen in het bestaan. Identiteit is een wordingsproces.

(Vervolg te lezen in het voornoemde tijdschrift )